Prof. dr hab. Jacek Tomczyk:<\/strong> Antropologia to nauka podstawowa o cz\u0142owieku, zar\u00f3wno z perspektywy nauk przyrodniczych, jak i spo\u0142ecznych. Ten pierwszy obszar jest wykorzystywany zar\u00f3wno w biologii, medycynie, kulturze fizycznej, czy kryminologii. Ja reprezentuj\u0119 ten w\u0142a\u015bnie przyrodniczy obszar, nazywany antropologi\u0105 biologiczn\u0105, lub inaczej nazywany antropologi\u0105 fizyczn\u0105. W tej perspektywie antropologia to nauka, kt\u00f3ra bada cz\u0142owieka i wskazuje na normy i prawid\u0142owo\u015bci zwi\u0105zane z jego \u017cyciem. I tutaj warto zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119, \u017ce normy te mog\u0105 ulega\u0107 zmianom wynikaj\u0105cym, np. z przekszta\u0142ce\u0144 \u015brodowiska naturalnego, sposobu \u017cycia czy diety.<\/p>\n\n\n\n \u2013 <\/strong> Czego dowiadujemy si\u0119 o ludziach na podstawie analizy ich ko\u015b\u0107ca? <\/strong><\/p>\n\n\n\n Kiedy analizujemy ko\u015bci (tym zajmuje si\u0119 osteologia) otrzymujemy informacje nie tylko o p\u0142ci czy wieku, ale i o aktywno\u015bci fizycznej, chorobach czy niedoborach \u015brodowiskowych, np. niekt\u00f3rych pierwiastk\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n R\u00f3wnie\u017c ciekawe spektrum informacji kryje si\u0119 w uz\u0119bieniu, kt\u00f3re nie nale\u017cy do ko\u015b\u0107ca – tym zajmuje si\u0119 odontologia, czyli wprost moja specjalizacja naukowa. Analiza z\u0119b\u00f3w mo\u017ce wiele powiedzie\u0107 o poziomie higieny, statusie spo\u0142eczno-ekonomicznym, nawykach czy nawet powala okre\u015bli\u0107 czas odstawienia od karmienia piersi\u0105. Ponadto uzyskujemy informacje o migracjach, czy jako\u015bci diety. Mo\u017cemy wnioskowa\u0107 o \u201ezwarto\u015bci genetycznej\u201d badanej populacji na podstawie cech niemetrycznych z\u0119b\u00f3w czy zmienno\u015bci system\u00f3w kana\u0142owych korzeni. Zatem specjalistyczne badania z\u0119bowe dostarczaj\u0105 niezwykle wielu informacji.<\/p>\n\n\n\n W tym kontek\u015bcie antropologia znajduje zastosowanie na przyk\u0142ad w medycynie, kryminalistyce, stomatologii czy naukach o kulturze fizycznej.<\/p>\n\n\n\n \u2013 <\/strong> Jakie umiej\u0119tno\u015bci powinien mie\u0107 biolog antropolog?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Na pewno podstaw\u0105 jest wiedza o cz\u0142owieku, jego rozwoju, anatomii czy fizjologii. Poza sam\u0105 wiedz\u0105 liczy si\u0119 te\u017c cierpliwo\u015b\u0107 badawcza, oraz krytycznym poznawczy.<\/p>\n\n\n\n Wa\u017cn\u0105 cech\u0105 jest pokora. Zawsze trzeba pami\u0119ta\u0107, \u017ce odkrywamy tylko pewien wycinek \u201ecz\u0142owieka\u201d i jego historii \u017cycia. Je\u017celi kto\u015b \u201epu\u015bci wodze fantazji\u201d, zamiast trzyma\u0107 si\u0119 zgromadzonych fakt\u00f3w, zaczyna oddala\u0107 si\u0119 od rzeczywisto\u015bci i buduje \u201enarracj\u0119\u201d, kt\u00f3ra mo\u017ce i jest ciekawa i medialna, ale nie ma nic wsp\u00f3lnego prawd\u0105.<\/p>\n\n\n\n Wydaje mi si\u0119, \u017ce r\u00f3wnie wa\u017cn\u0105 cech\u0105 antropologa jest \u201eodwaga\u201d. Bywa, \u017ce osoby, kt\u00f3re towarzysz\u0105 antropologom oczekuj\u0105, \u017ce ten znajdzie to co jest oczekiwane. Osoby takie potrzebuj\u0105 antropologa nie, aby pozna\u0107 rzeczywistego cz\u0142owieka, ale aby uzasadni\u0107 swoje tezy. Potrzeba zatem odwagi, by potrafi\u0107 powiedzie\u0107: \u201enie wiem wi\u0119cej, ni\u017c to co widz\u0119\u201d.<\/p>\n\n\n\n \u2013 <\/strong> A jakich cech badacza brakuje m\u0142odemu pokoleniu student\u00f3w antropologii? <\/strong><\/p>\n\n\n\n Jest wielu wspania\u0142ych m\u0142odych adept\u00f3w antropologii. S\u0105 oni nasz\u0105 chlub\u0105 i rado\u015bci\u0105. Jednak cz\u0119st\u0105 cech\u0105 pokolenia, kt\u00f3re wychowa\u0142o si\u0119 w Internecie, Facebooku, Instagramie i Twitterze, jest brak cierpliwo\u015bci. W nauce nie zawsze wyniki przychodz\u0105 od razu.<\/p>\n\n\n\n Czasami na rezultaty trzeba poczeka\u0107, nieraz latami. Przed kilkunastu laty nie by\u0142o Internetu. Dlatego samo poszukiwanie informacji w literaturze trwa\u0142o bardzo d\u0142ugo: trzeba by\u0142o i\u015b\u0107 do biblioteki, znale\u017a\u0107 publikacje, przeczyta\u0107 j\u0105, zrobi\u0107 kserokopi\u0119 dokumentu. Dzisiaj dost\u0119p do tych materia\u0142\u00f3w jest bardzo szybki. To przek\u0142ada si\u0119 r\u00f3wnie\u017c na pokus\u0119 szybkich bada\u0144, wynik\u00f3w i publikacji.<\/p>\n\n\n\n Druga cecha pokoleniowa, to zanik swego rodzaju autorytet\u00f3w naukowych. M\u0142ode pokolenie uwa\u017ca, \u017ce skoro lepiej pos\u0142uguj\u0105 si\u0119 nowoczesnymi technologiami, to r\u00f3wnie\u017c wszystko wiedz\u0105 lepiej, a to nie zawsze jest prawd\u0105. Trzeba potrafi\u0107 uzna\u0107, \u017ce s\u0105 osoby m\u0105drzejsze ode mnie, maj\u0105ce wi\u0119ksze do\u015bwiadczenia i warto si\u0119 ich czasami pos\u0142ucha\u0107.<\/p>\n\n\n\n Do\u015bwiadczenie nabywa si\u0119 nie w Internecie, a poprzez \u201eprzerzucenie\u201d tysi\u0119cy szkielet\u00f3w, przez setki zrobionych pomiar\u00f3w i godziny obserwacji. Tych informacji nie znajdziemy w \u015brodkach masowego przekazu.<\/p>\n\n\n\n \u2013 <\/strong> Praca antropologa czerpie nie tylko z nauk przyrodniczych, ale tak\u017ce z historii, filozofii czy archeologii. Jaka wiedza i jakie umiej\u0119tno\u015bci s\u0105 niezb\u0119dne do prowadzenia bada\u0144 antropologicznych?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Wsp\u00f3\u0142praca r\u00f3\u017cnych dziedzin nauki zak\u0142ada wzajemny szacunek. Przy wsp\u00f3\u0142pracy badawczej zawsze wa\u017cne jest uznanie r\u00f3\u017cnych kompetencji.<\/p>\n\n\n\n Kiedy pracujemy nad archeologicznymi materia\u0142ami szkieletowymi, zawsze jeste\u015bmy w kontakcie z archeologiem czy historykiem, kt\u00f3ry wyja\u015bnia kontekst w jakim znajdowane s\u0105 materia\u0142y i s\u0142u\u017cy nam dodatkowymi informacjami. To dla nas niezwykle wa\u017cna rzecz.<\/p>\n\n\n\n Za\u015b w druga stron\u0119, do\u015bwiadczenie biolog\u00f3w – antropolog\u00f3w przydaje si\u0119 na przyk\u0142ad archeologom czy historykom w badaniu populacji. Cz\u0119sto nasze badania ka\u017c\u0105 zweryfikowa\u0107 b\u0142\u0119dne tezy historyczne.<\/p>\n\n\n\n \u2013 <\/strong> Jak nowe technologie wp\u0142ywaj\u0105 na prowadzenie bada\u0144 w obszarze populacji historycznych i wsp\u00f3\u0142czesnych?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Wp\u0142yw nowych technologii na badania antropologiczne jest rewolucyjny. Badania, kt\u00f3re jeszcze kilka lat temu by\u0142y niemo\u017cliwe, dzi\u015b przy wykorzystaniu nowoczesnych urz\u0105dze\u0144 mo\u017cna przeprowadzi\u0107 wr\u0119cz standardowo. To mi\u0119dzy innymi technologie nowoczesnego obrazowania (tomografia i mikrotomografia, technologie obrazowania fluorescencyjnego). W ka\u017cdym obszarze dzia\u0142a\u0144 mamy nowoczesne instrumenty, kt\u00f3re jeszcze dok\u0142adniej pozwalaj\u0105 nam lepiej zobaczy\u0107 badane struktury, a poprzez to zrozumie\u0107 funkcjonowanie naszego organizmu.<\/p>\n\n\n\n W tym kontek\u015bcie trzeba pami\u0119ta\u0107, \u017ce wykorzystanie coraz to nowszych technologii i narz\u0119dzi sprawia, \u017ce nawet kiedy prezentujemy jaki\u015b odkrycia, nie mo\u017cemy by\u0107 pewni, \u017ce nie zostan\u0105 one uzupe\u0142nione czy nawet zmienione za jaki\u015b czas. Oczywi\u015bcie to w \u017caden spos\u00f3b nie ujmuje badaczowi. Raczej pokazuje post\u0119puj\u0105cy charakter nauki.<\/p>\n\n\n\n \u2013 <\/strong> Jest Pan Profesor laureatem tegorocznej Nagrody Rektora. Zbieg\u0142a si\u0119 ona z tytu\u0142em profesorskim nadanym przez prezydenta RP. Czy traktuje Pan profesur\u0119 jako zwie\u0144czenie etapu pracy naukowej czy bardziej jako jej nowy rozdzia\u0142?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Kolejne tytu\u0142y naukowe by\u0142y dla mnie potwierdzeniem, \u017ce jestem na w\u0142a\u015bciwym kierunku mojego rozwoju naukowego. Dlatego poddawa\u0142em si\u0119 tym rygorom recenzyjnym. Tytu\u0142 profesorski nie zahamowa\u0142 mojej pracy. Jest tak, jak by\u0142o wcze\u015bniej: badania i projekty s\u0105 dalej prowadzone, publikacje wci\u0105\u017c przygotowywane i publikowane.<\/p>\n\n\n\n Nie nale\u017c\u0119 do grona os\u00f3b, kt\u00f3re zamkn\u0119\u0142y rozdzia\u0142 i za\u0142o\u017cy\u0142y \u201elaur na g\u0142ow\u0119\u201d. Wr\u0119cz przeciwnie, poszukuj\u0119 stale czego\u015b nowego, przygl\u0105dam si\u0119, co mo\u017cna dalej rozwija\u0107 zw\u0142aszcza w moim obszarze odontologii czyli bada\u0144 z\u0119bowych. Misj\u0105 badacza, niezale\u017cnie od tytu\u0142\u00f3w, jest sta\u0142e rozwijanie swoich umiej\u0119tno\u015bci i kompetencji, to moja wizja naukowca.<\/p>\n\n\n\n Rozmawia\u0142 Micha\u0142 Plewka<\/p>\n\n\n\n Prof. dr hab. Jacek Tomczyk – dyrektor Instytutu Nauk Biologicznych na UKSW, Kierownik Centrum Ekologii i Ekofilozofii. Cz\u0142onek senackiej komisji ds. mienia i finans\u00f3w UKSW. Profesor z obszaru biologii cz\u0142owieka (antropologii).<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" O wsp\u00f3\u0142pracy antropologa z badaczami innych dziedzin oraz wykorzystaniu nowoczesnych technologii rozmawiamy z prof. dr. hab. Jackiem Tomczykiem, laureatem tegorocznej Nagrody Rektora UKSW II stopnia.<\/p>\n","protected":false},"featured_media":16323,"parent":0,"menu_order":0,"template":"","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":"","_links_to":"","_links_to_target":""},"kategorie_badania_i_nauka":[],"class_list":["post-16322","badania_i_nauka","type-badania_i_nauka","status-publish","has-post-thumbnail","hentry"],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka\/16322","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka"}],"about":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/types\/badania_i_nauka"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka\/16322\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/media\/16323"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=16322"}],"wp:term":[{"taxonomy":"kategorie_badania_i_nauka","embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/kategorie_badania_i_nauka?post=16322"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}![\"SWIETO](\"\/images\/Aktualnosci_2022\/08.2022\/SWIETO_USKW_270522_079.jpg\")
![\"d](\"\/images\/Aktualnosci_2022\/08.2022\/d-236.jpg\")
<\/figure>\n\n\n\n