{"id":53278,"date":"2025-04-15T13:39:39","date_gmt":"2025-04-15T12:39:39","guid":{"rendered":"https:\/\/uksw.edu.pl\/?post_type=badania_i_nauka&p=53278"},"modified":"2025-04-15T14:49:07","modified_gmt":"2025-04-15T13:49:07","slug":"nowe-czasopismo-jezykoznawcze-na-uksw","status":"publish","type":"badania_i_nauka","link":"https:\/\/uksw.edu.pl\/badania-i-nauka\/nowe-czasopismo-jezykoznawcze-na-uksw\/","title":{"rendered":"Nowe czasopismo j\u0119zykoznawcze na UKSW"},"content":{"rendered":"\n

W Wydawnictwie Naukowym UKSW ukaza\u0142 si\u0119 pierwszy numer Idiolekt\u00f3w<\/em>, nowego czasopisma j\u0119zykoznawczego.<\/h2>\n\n\n\n

Idiolekty<\/em> b\u0119d\u0105 ukazywa\u0107 si\u0119 raz do roku, w postaci cyfrowej i papierowej. To jedyny w Polsce i Europie periodyk naukowy po\u015bwi\u0119cony \u2013 jak sama nazwa wskazuje – zagadnieniom j\u0119zyka jednostki.<\/p>\n\n\n\n

Interdyscyplinarny charakter czasopisma<\/h3>\n\n\n\n

Pierwszy numer ma wyj\u0105tkowy charakter, poniewa\u017c zawiera g\u0142\u00f3wnie teksty cz\u0142onk\u00f3w Rady Naukowej oraz zespo\u0142u redakcyjnego, stanowi zatem swoist\u0105 prezentacj\u0119 grona tw\u00f3rc\u00f3w czasopisma.<\/p>\n\n\n\n

– Przedmiotem naszego zainteresowania s\u0105 idiolekty w rozmaitych odmianach, wariantach i przejawach \u2013 czytamy w otwieraj\u0105cym pierwszy numer czasopisma s\u0142owie od redakcji. –  Zar\u00f3wno te, kt\u00f3re ze wzgl\u0119du na sw\u00f3j niekonwencjonalny charakter stanowi\u0105 tradycyjny obiekt opis\u00f3w lingwistycznych, jako tzw. j\u0119zyk pisarzy, jak i te, kt\u00f3re w badaniach np. psycho- czy socjolingwistycznych, traktuje si\u0119 zwykle jako reprezentacje sposobu m\u00f3wienia pewnej grupy u\u017cytkownik\u00f3w j\u0119zyka etnicznego czy jego odmiany.<\/p>\n\n\n\n

\"\"<\/figure>\n\n\n\n

Rocznik ma przede wszystkim profil j\u0119zykoznawczy, ale tw\u00f3rcy Idiolekt\u00f3w<\/em> maj\u0105 nadziej\u0119, \u017ce jego zawarto\u015b\u0107 czasopisma oka\u017ce si\u0119 interesuj\u0105ca tak\u017ce dla przedstawicieli innych dyscyplin \u2013 literaturoznawc\u00f3w oraz badaczy kultury, a tak\u017ce filozof\u00f3w, socjolog\u00f3w, psycholog\u00f3w czy teolog\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n

Wszyscy naukowcy zainteresowani tematyk\u0105 j\u0119zyka jednostki s\u0105 zaproszeni do publikowania swoich prac, mog\u0105cych wnie\u015b\u0107, jak zaznaczaj\u0105 redaktorzy pisma \u201ewiele wa\u017cnych w\u0105tk\u00f3w i obserwacji do bada\u0144 lingwistycznych\u201d.<\/p>\n\n\n\n

– Chcieliby\u015bmy dotrze\u0107 do wszystkich, kt\u00f3rzy d\u0105\u017c\u0105 do zrozumienia tekst\u00f3w i utrwalonego w nich \u015bwiata interpretowanego, prze\u017cywanego i odczuwanego przez konkretnego cz\u0142owieka \u2013 artyst\u0119, nie tylko pisarza, lecz tak\u017ce malarza, muzyka itp., autora prac naukowych i popularnonaukowych, t\u0142umacza, publicyst\u0119, kaznodziej\u0119, polityka, celebryt\u0119, wreszcie \u2013 \u201ezwyczajnego\u201d u\u017cytkownika rozmaitych j\u0119zyk\u00f3w etnicznych czy ich odmian \u2013 pisz\u0105 redaktorzy Idiolekt\u00f3w<\/em>.<\/p>\n\n\n\n

W duchu \u0142\u0105czenia \u015brodowisk badawczych<\/h3>\n\n\n\n

Idiolekty<\/em> zrodzi\u0142y si\u0119 z tradycji bada\u0144 nad j\u0119zykiem autor\u00f3w prowadzonych na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardyna\u0142a Stefana Wyszy\u0144skiego w Warszawie niemal od pocz\u0105tk\u00f3w jego istnienia, czyli w przybli\u017ceniu od \u0107wier\u0107wiecza. Badania te poza licznymi publikacjami zaowocowa\u0142y r\u00f3wnie\u017c cyklicznymi, organizowanymi co dwa lata konferencjami, kt\u00f3re sta\u0142y si\u0119 znakiem rozpoznawczym biela\u0144skiego j\u0119zykoznawstwa, a jednocze\u015bnie \u2013 p\u0142aszczyzn\u0105 nawi\u0105zywania kontakt\u00f3w z lingwistami o podobnych zainteresowaniach. Wok\u00f3\u0142 konferencji z cyklu \u201eJ\u0119zyk pisarzy\u201d – w latach 2007\u20132017 odby\u0142o si\u0119 sze\u015b\u0107 takich spotka\u0144 – stopniowo powstawa\u0142o, ros\u0142o i umacnia\u0142o si\u0119 og\u00f3lnopolskie \u015brodowisko badawcze, a monografie zbiorowe, kt\u00f3re ukazywa\u0142y si\u0119 po kolejnych ods\u0142onach sesji – w sumie jest ich pi\u0119\u0107, ujawnia\u0142y popularno\u015b\u0107 i zr\u00f3\u017cnicowanie studi\u00f3w nad \u201ekreatywnymi idiolektami\u201d, jak nazywaj\u0105 je redaktorzy czasopisma.<\/p>\n\n\n\n

Idea powo\u0142ania rocznika po\u015bwi\u0119conego badaniom nad j\u0119zykiem jednostki by\u0142a naturaln\u0105 konsekwencj\u0105 bada\u0144 naukowc\u00f3w z UKSW nad j\u0119zykiem jednostki. Od pocz\u0105tku by\u0142o jednak dla ca\u0142ego zespo\u0142u powo\u0142uj\u0105cego do \u017cycia Idiolekty<\/em> jasne, \u017ce taki rocznik – cho\u0107 formalnie powi\u0105zany z UKSW, od strony edytorskiej powierzony Wydawnictwu Naukowemu tego Uniwersytetu \u2013 powinien by\u0107 przedsi\u0119wzi\u0119ciem \u0142\u0105cz\u0105cym r\u00f3\u017cne o\u015brodki, w kt\u00f3rych prowadzi si\u0119 badania z zakresu idiolektologii.<\/p>\n\n\n\n

To przekonanie odzwierciedla sk\u0142ad redakcji, w kt\u00f3rej poza pracownikami biela\u0144skiej polonistyki znale\u017ali si\u0119 r\u00f3wnie\u017c reprezentanci Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Marii Curie-Sk\u0142odowskiej i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Paw\u0142a II. Nazwiska i afiliacje os\u00f3b tworz\u0105cych redakcj\u0119 oraz Rad\u0119 Naukow\u0105, do kt\u00f3rej uda\u0142o nam si\u0119 zaprosi\u0107 najwybitniejszych uczonych zajmuj\u0105cych si\u0119 idiolektami w Polsce i w wybranych o\u015brodkach zagranicznych, zdradzaj\u0105 zamiary i ambicje j\u0119zykoznawc\u00f3w: chcieliby oni, aby w przysz\u0142o\u015bci Idiolekty<\/em> sta\u0142y si\u0119 periodykiem o zasi\u0119gu nie tylko og\u00f3lnopolskim, lecz tak\u017ce europejskim, a przynajmniej \u015brodkowo i wschodnioeuropejskim. Maj\u0105c na wzgl\u0119dzie perspektyw\u0119 mi\u0119dzynarodow\u0105, poza tekstami w j\u0119zyku polskim redakcja przyjmuje do druku tak\u017ce artyku\u0142y w j\u0119zykach kongresowych oraz we wszystkich j\u0119zykach s\u0142owia\u0144skich. Idiolekty<\/em> zosta\u0142y pomy\u015blane przede wszystkim jako forum prezentacji problem\u00f3w teoretycznych, metod badawczych oraz konkretnych ustale\u0144 materia\u0142owych. Naukowcy maj\u0105 te\u017c zamiar systematycznie przypomina\u0107 i charakteryzowa\u0107 tradycje oraz najwa\u017cniejsze osi\u0105gni\u0119cia w zakresie studi\u00f3w nad j\u0119zykiem, stylami i tekstami jednostek m.in. sylwetki wybitnych badaczy, dorobek poszczeg\u00f3lnych \u015brodowisk i o\u015brodk\u00f3w, a tak\u017ce szko\u0142y badawcze. Kluczowe znaczenie ma r\u00f3wnie\u017c sytuowanie w\u0142asnej pracy w kontek\u015bcie dokona\u0144 innych uczonych.<\/p>\n\n\n\n

Od teorii i praktyk analitycznych po nowo\u015bci wydawnicze<\/h3>\n\n\n\n

Formu\u0142a czasopisma umo\u017cliwia publikowanie wypowiedzi, dla kt\u00f3rych nie ma miejsca w klasycznej monografii zbiorowej, a kt\u00f3re s\u0142u\u017c\u0105 wymianie my\u015bli oraz informacji: recenzji, polemik, podsumowa\u0144 czy sprawozda\u0144 z konferencji, spotka\u0144 naukowych, projekt\u00f3w itp. Uk\u0142ad czasopisma oddaje scharakteryzowan\u0105 powy\u017cej koncepcj\u0119. W zasadniczym, pierwszym i zapewne najobszerniejszym dziale, zatytu\u0142owanym \u201eTeoria i praktyki analityczne\u201d, znajd\u0105 si\u0119 oryginalne studia teoretyczne, metodologiczne, przegl\u0105dowe oraz materia\u0142owe. Dwie kolejne cz\u0119\u015bci \u2013 \u201eBadacze idiolekt\u00f3w\u201d oraz \u201eSzko\u0142y, o\u015brodki, \u015brodowiska\u201d, zostan\u0105 po\u015bwi\u0119cone prezentacji tradycji i dokona\u0144 badawczych idiolektologii. \u201eRecenzje, dyskusje, polemiki\u201d to miejsce na wyra\u017canie opinii o publikacjach, jak r\u00f3wnie\u017c odpowiedzi, glosy, sprostowania, dopowiedzenia itp. Relacje z wydarze\u0144 naukowych m.in. konferencji, spotka\u0144 czy debat, a tak\u017ce informacje o projektach badawczych dotycz\u0105cych polskich i zagranicznych bada\u0144 nad idiolektami b\u0119d\u0105 umieszczone w dziale \u201eZ \u017cycia naukowego\u201d. Ostatnia z zaplanowanych sekcji czasopisma to \u201eNowo\u015bci wydawnicze\u201d\u2013 wykaz monografii po\u015bwi\u0119conych j\u0119zykowi jednostki, opublikowanych w roku, kt\u00f3ry min\u0105\u0142 od ukazania si\u0119 ostatniego numeru \u201eIdiolekt\u00f3w\u201d.<\/p>\n\n\n\n

Artyku\u0142em rozpoczynaj\u0105cym ten numer, a jednocze\u015bnie \u2013 histori\u0119 \u201eIdiolekt\u00f3w\u201d, jest przegl\u0105dowe opracowanie Tadeusza Lewaszkiewicza omawiaj\u0105ce polskie i innos\u0142owia\u0144skie s\u0142owniki j\u0119zyka pisarzy. Kolejne artyku\u0142y zosta\u0142y u\u0142o\u017cone w kolejno\u015bci chronologicznej, uwzgl\u0119dniaj\u0105cej czas \u017cycia ich bohater\u00f3w. S\u0105 to: tekst W\u0142adys\u0142awy Bry\u0142y o polonocentryzmie w tw\u00f3rczo\u015bci Wincentego Pola, studium o Norwidowskich u\u017cyciu leksemu \u201eprawie\u201d przygotowane przez Jolant\u0119 Chojak, charakterystyka idiolektu pisarskiego J\u00f3zefa Pi\u0142sudskiego pi\u00f3ra Stanis\u0142awa Dubisza, opis poetyckiej refleksji metaj\u0119zykowej Wojciecha M\u0142ynarskiego zaproponowany przez Anet\u0119 Wysock\u0105, a tak\u017ce dokonany przez Ew\u0119 S\u0142awek opis idiostylu translatorskiego Krzysztofa Bartnickiego. Cykl po\u015bwi\u0119cony dorobkowi wybitnych j\u0119zykoznawc\u00f3w, kt\u00f3rzy w swojej pracy naukowej opisywali zagadnienia j\u0119zyka osobniczego, rozpoczyna si\u0119 od sylwetki Stanis\u0142awa Szobera autorstwa Ewa Dulnej-Rak. W cz\u0119\u015bci przewidzianej na om\u00f3wienie o\u015brodk\u00f3w i szk\u00f3\u0142 badawczych zosta\u0142a opublikowana charakterystyka programu badawczego biela\u0144skiego \u015brodowiska idiolektologicznego, w kt\u00f3rym narodzi\u0142a si\u0119 idea czasopisma.<\/p>\n\n\n\n

– Jeste\u015bmy w pe\u0142ni \u015bwiadomi, \u017ce istnieje kilka szk\u00f3\u0142 i o\u015brodk\u00f3w, kt\u00f3rych dorobek znacznie bardziej zas\u0142ugiwa\u0142by na uhonorowanie miejscem w pierwszym numerze \u201eIdiolekt\u00f3w\u201d \u2013 t\u0142umacz\u0105 redaktorzy czasopisma. – Mamy jednak nadziej\u0119, \u017ce szczeg\u00f3lne okoliczno\u015bci przygotowywania pierwszego numeru czasopisma, kt\u00f3ry mia\u0142 by\u0107 swego rodzaju niespodziank\u0105 dla \u015brodowiska j\u0119zykoznawczego, a tak\u017ce przywilej zrealizowania pomys\u0142u czasopisma w\u0142a\u015bnie na UKSW, w jakim\u015b stopniu usprawiedliwi\u0105 nasz\u0105 decyzj\u0119.<\/p>\n\n\n\n

Dzia\u0142 po\u015bwi\u0119cony recenzjom i dyskusjom zawiera tym razem dwa om\u00f3wienia publikacji naukowych: monografii Katarzyny Wojan \u201ePolska leksykografia\u201d pi\u00f3ra Anny Koz\u0142owskiej oraz pracy Anny Pajdzi\u0144skiej \u201eInterpretacja \u015bwiata w j\u0119zyku i w tek\u015bcie artystycznym\u201d autorstwa Beaty Kury\u0142owicz. Numer ko\u0144czy si\u0119 wykazem nowo\u015bci wydawniczych, opublikowanych od 2023 r. do momentu oddawania do druku pierwszego numeru czasopisma.<\/p>\n\n\n\n

Sk\u0142ad redakcji<\/strong>: redaktor naczelny: dr hab. Anna Koz\u0142owska, prof. ucz. (UKSW), zast\u0119pcy redaktora naczelnego: dr hab. Tomasz Korpysz, prof. ucz. (UKSW), dr hab. Krzysztof Skibski, prof. ucz. (UAM). Cz\u0142onkowie redakcji: dr hab. Jolanta Klimek-Gr\u0105dzka, prof. ucz. (KUL), dr hab. Aneta Wysocka, prof. ucz. (UMCS). Sekretarz redakcji: dr Ewa Dulna-Rak (Warszawa). Redakcja j\u0119zykowa i korekta: Katarzyna Jutkiewicz-Kubiak.<\/p>\n\n\n\n

Rada Naukowa i Recenzenci<\/a><\/p>\n\n\n\n

Redakcja zach\u0119ca do przesy\u0142ania danych bibliograficznych nowo wydanych monografii poruszaj\u0105cych zagadnienia zwi\u0105zane z j\u0119zykiem jednostki, na adres redakcji: idiolekty@uksw.edu.pl. Podobne zaproszenie redakcja kieruje do wszystkich, kt\u00f3rzy chcieliby zaproponowa\u0107 materia\u0142y do dzia\u0142u \u201eZ \u017cycia naukowego\u201d.<\/strong><\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

W Wydawnictwie Naukowym UKSW ukaza\u0142 si\u0119 pierwszy numer Idiolekt\u00f3w, nowego czasopisma j\u0119zykoznawczego. Idiolekty b\u0119d\u0105 ukazywa\u0107 si\u0119 raz do roku, w postaci cyfrowej i papierowej. To jedyny w Polsce i Europie periodyk naukowy po\u015bwi\u0119cony \u2013 jak sama nazwa wskazuje – zagadnieniom j\u0119zyka jednostki. Interdyscyplinarny charakter czasopisma Pierwszy numer ma wyj\u0105tkowy charakter, poniewa\u017c zawiera g\u0142\u00f3wnie teksty cz\u0142onk\u00f3w […]<\/p>\n","protected":false},"featured_media":53290,"parent":0,"menu_order":0,"template":"","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"_links_to":"","_links_to_target":""},"kategorie_badania_i_nauka":[7,64,65],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka\/53278"}],"collection":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka"}],"about":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/badania_i_nauka"}],"version-history":[{"count":10,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka\/53278\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":53309,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/badania_i_nauka\/53278\/revisions\/53309"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/53290"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=53278"}],"wp:term":[{"taxonomy":"kategorie_badania_i_nauka","embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/kategorie_badania_i_nauka?post=53278"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}