Pierwsza kadencja Donalda Trumpa by\u0142a zdeterminowana tym, \u017ce chyba sam do ko\u0144ca nie wierzy\u0142 w wygran\u0105. Nie mia\u0142 gotowych projekt\u00f3w akt\u00f3w prawnych, harmonogramu realizacji zamierze\u0144 politycznych. Nie mia\u0142 te\u017c odpowiednich kandydat\u00f3w na stanowiska w swojej administracji, z kt\u00f3rych wielu okaza\u0142o si\u0119 nielojalnymi wsp\u00f3\u0142pracownikami. Warto tu wspomnie\u0107, \u017ce ameryka\u0144ska konstytucja jasno stanowi, \u017ce prezydent jest jednoosobow\u0105 w\u0142adz\u0105 wykonawcz\u0105, st\u0105d sekretarze doradzaj\u0105 i wykonuj\u0105 jego polecenia, jego wizj\u0119 polityki krajowej, obronnej, zagranicznej a nie realizuj\u0105 w\u0142asn\u0105.<\/p>\n\n\n\n
Do tego w pierwszej kadencji Trump nie do ko\u0144ca wiedzia\u0142 jak dzia\u0142a aparat federalny i co\u015b co mo\u017cna nazwa\u0107 \u201e\u015brodowiskiem waszyngto\u0144skim\u201d \u2013 jest to specyficzna grupa ludzi, kt\u00f3ra tworzy\u0142a i egzekwowa\u0142a przez lata wprowadzone przez siebie regulacje, kt\u00f3re Trump jeszcze w trakcie kampanii 2016 definiowa\u0142 jako g\u0142upie, dysfunkcyjne dla gospodarki, przedsi\u0119biorc\u00f3w czy bank\u00f3w. Teraz natomiast jest jednym z lepiej przygotowanych prezydent\u00f3w w historii prezydentury ameryka\u0144skiej.<\/p>\n\n\n\n
Po co Trumpowi ta druga prezydentura?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Odpowied\u017a na to pytanie pozwol\u0119 sobie zacz\u0105\u0107 od pewnej og\u00f3lnej uwagi. Przy wszystkich wadach Donalda Trumpa, trzeba jasno zaznaczy\u0107 fakt, \u017ce on nie startowa\u0142 w wyborach po to \u201e\u017ceby zdoby\u0107 stanowisko\u201d (co jest zwykle marzeniem ludzi, kt\u00f3rzy ca\u0142e swoje zawodowe \u017cycie sp\u0119dzili \u201ena pa\u0144stwowym garnuszku\u201d). On wie, \u017ce pe\u0142ni\u0105c ten urz\u0105d mo\u017ce co\u015b realnie zmieni\u0107. B\u0119dzie to robi\u0142 tak, jak nauczy\u0142 si\u0119 przez lata prowadzi\u0107 biznes – czyli egoistycznie i przy \u201ebalansowaniu na linie\u201d w zakresie przepis\u00f3w prawnych – je\u017celi tylko b\u0119dzie uwa\u017ca\u0142 je za niewygodne.<\/p>\n\n\n\n Wszystkie obecne plany Trumpa mo\u017cna podzieli\u0107 wedle wielu schemat\u00f3w natomiast maj\u0105 one jeden punkt wsp\u00f3lny. Jest nim \u201eprzeprogramowanie\u201d Stan\u00f3w Zjednoczonych tak, by kraj ten utrzyma\u0142 swoj\u0105 dominuj\u0105c\u0105 pozycj\u0119 na \u015bwiecie. Z tego bowiem faktu Ameryka i Amerykanie czerpi\u0105 przemo\u017cne profity i ta w\u0142a\u015bnie szczeg\u00f3lna pozycja jest gwarancj\u0105 dobrobytu kolejnych pokole\u0144 \u2013 niezale\u017cnie od tego kto b\u0119dzie w\u0142odarzem w Bia\u0142ym Domu za 4, czy 20 lat. Ostatecznie ta szczeg\u00f3lna pozycja USA jest powodem dla kt\u00f3rego interesujemy si\u0119 \u201eStanami\u201d bardziej ni\u017c jakimkolwiek innym krajem.<\/p>\n\n\n\n Ju\u017c w trakcie kampanii w 2016 r. Trump dokona\u0142 trafnej diagnozy (kt\u00f3r\u0105 potem wielokrotnie powtarza\u0142), zgodnie z kt\u00f3r\u0105 USA s\u0105 na r\u00f3wni pochy\u0142ej aby w nieodleg\u0142ej przysz\u0142o\u015bci straci\u0107 status supermocarstwa. St\u0105d jego druga kadencja b\u0119dzie nastawiona na przygotowanie Ameryki i Amerykan\u00f3w na d\u0142ugi konflikt z mocarstwami (chodzi tu zw\u0142aszcza o Chiny, kt\u00f3re aspiruj\u0105 do czego\u015b wi\u0119cej ni\u017c mocarstwo regionalne, ale na pewnym poziomie tak\u017ce o Rosj\u0119 czy Indie). Ten konflikt przybra\u0107 mo\u017ce zar\u00f3wno charakter zimnej (tj. gospodarczo-politycznej jak w czasach ZSRR) jak i gor\u0105cej (tj. militarnej) wojny. Unikni\u0119cie tej historycznej degradacji wymaga wielu krok\u00f3w, kt\u00f3re przez obserwator\u00f3w, a tak\u017ce cz\u0119\u015b\u0107 sojusznik\u00f3w, b\u0119d\u0105 uwa\u017cane za \u201eradykalne\u201d i niemieszcz\u0105ce si\u0119 w obowi\u0105zuj\u0105cych kanonach. Do tego wspomniani adwersarze USA, wykorzystuj\u0105c ca\u0142e spektrum \u015brodk\u00f3w, b\u0119d\u0105 przy tym robi\u0107 wszystko, by Ameryka nie osi\u0105gn\u0119\u0142a zdolno\u015bci pozwalaj\u0105cych jej na osi\u0105gni\u0119cie wspomnianego celu g\u0142\u00f3wnego.<\/p>\n\n\n\n Jak ten plan b\u0119dzie realizowany? <\/strong><\/p>\n\n\n\n Przechodz\u0105c do konkretnych decyzji – sukces USA ma zapewni\u0107 nie tylko najpot\u0119\u017cniejsza armia na \u015bwiecie, czy sojusze militarne (co do kt\u00f3rych Amerykanie wiedz\u0105, \u017ce s\u0105 one tak mocne, jak pa\u0144stwa, kt\u00f3re je tworz\u0105). Sukces ma zapewni\u0107 przede wszystkim najwi\u0119ksza i najbardziej innowacyjna gospodarka na \u015bwiecie. Jakkolwiek w\u015br\u00f3d najwi\u0119kszych globalnych przedsi\u0119biorstw dominuj\u0105 podmioty ameryka\u0144skie, a skala powi\u0105zania nauki z biznesem w USA robi imponuj\u0105ce wra\u017cenie, to aby si\u0119 w pe\u0142ni zi\u015bci\u0142 ten plan, nale\u017cy w przekonaniu Trumpa podj\u0105\u0107 dalsze kroki.<\/p>\n\n\n\n W pierwszej kolejno\u015bci wed\u0142ug niego nale\u017cy odej\u015b\u0107 od \u201eideologii klimatycznej\u201d na rzecz tradycyjnych \u017ar\u00f3de\u0142 energii tj. w\u0119glowodor\u00f3w. Na obecnym poziomie rozwoju naukowego tylko one bowiem gwarantuj\u0105 stabilny fundament ameryka\u0144skiej gospodarki. Polityk\u0119 klimatyczn\u0105 realizowan\u0105 przez swoich poprzednik\u00f3w Trump wielokrotnie nazywa\u0142 \u201eoszukiwaniem Ameryki\u201d i „katastrof\u0105” poniewa\u017c zawarte porozumienia oraz polityka krajowa demokratycznych administracji nak\u0142ada\u0142y w jego ocenie zbyt du\u017ce koszty na ameryka\u0144ski przemys\u0142. Do tego enigmatyczna i w istocie \u201eniesprawdzalna\u201d co do realnego efektu, obietnica \u201enaprawy klimatu\u201d poprzez odej\u015bcie od w\u0119glowodor\u00f3w nie jest w jego ocenie warta tego, by gospodarka USA nie rozwija\u0142a si\u0119 z tak\u0105 pr\u0119dko\u015bci\u0105, z jak\u0105 mog\u0142aby gdyby tych porozumie\u0144 i polityki klimatycznej nie by\u0142o. Trump uzna\u0142 jednocze\u015bnie, \u017ce obecny uk\u0142ad faworyzuje inne pa\u0144stwa, takie jak Chiny i Indie, kt\u00f3re przyj\u0119\u0142y na siebie mniej rygorystycznych zobowi\u0105za\u0144 np. w kwestii redukcji emisji gaz\u00f3w cieplarnianych. Co wi\u0119cej, eksploracja, przesy\u0142, obr\u00f3bka i sprzeda\u017c w\u0119glowodor\u00f3w to tysi\u0105ce miejsc pracy w USA, a takie firmy jak EXXON pokaza\u0142y, \u017ce s\u0105 w stanie z jednej strony wydobywa\u0107 rop\u0119 i gaz, a z drugiej \u2013 wychwytywa\u0107 CO2 z atmosfery i magazynowa\u0107 w geologicznych strukturach pod ziemi\u0105 (Carbon Capture and Storage<\/em>).<\/p>\n\n\n\n Trump proponuje powr\u00f3t do gospodarki opartej na ropie i w\u0119glu.<\/strong><\/p>\n\n\n\n Kraj, kt\u00f3ry chce po sobie zostawi\u0107 Trump ma mie\u0107 mo\u017cliwo\u015b\u0107 realnego wp\u0142ywania na \u015bwiatowe ceny ropy czy gazu. Zrealizowane to b\u0119dzie poprzez zwi\u0119kszenie wydobycia i sprzeda\u017cy w\u0142asnych zasob\u00f3w. Realizacja tego postanowienia wymierzona jest nie tylko w Rosj\u0119 ale te\u017c i pa\u0144stwa OPEC, kt\u00f3re ju\u017c w trakcie pierwszej kadencji Trumpa \u2013 wbrew pro\u015bbom ameryka\u0144skiego prezydenta \u2013 wielokrotnie podejmowa\u0142y decyzj\u0119 o ograniczeniu poda\u017cy surowca, winduj\u0105c w ten spos\u00f3b ceny paliw na rynkach \u015bwiatowych, po cz\u0119\u015bci wp\u0142ywaj\u0105c tak\u017ce na sytuacj\u0119 polityczn\u0105 w wielu pa\u0144stwach, w tym w USA. St\u0105d uczynienie z Ameryki lidera w wydobyciu ropy i gazu pozwoli nie tylko zaspokoi\u0107 i uodporni\u0107 krajow\u0105 gospodark\u0119 na decyzje zewn\u0119trznych dostawc\u00f3w w\u0119glowodor\u00f3w, ale wp\u0142ynie te\u017c na postaw\u0119 pa\u0144stw zatoki perskiej. B\u0119d\u0105 one w wi\u0119kszej mierze przychylne pomys\u0142om realizacji wszelkich pr\u00f3\u015bb kraju, kt\u00f3ry dekady temu stworzy\u0142 im infrastruktur\u0119 pozwalaj\u0105c\u0105 na wydobywanie w\u0119glowodor\u00f3w (co prze\u0142o\u017cy\u0142o si\u0119 na osi\u0105gni\u0119cie przez tamtejsze narody wysokiego poziomu \u017cycia) i przez dziesi\u0119ciolecia projekcj\u0105 swojej si\u0142y stabilizowa\u0142 kolejne tamtejsze rz\u0105dy. Osobn\u0105 kwesti\u0105 jest tu te\u017c przemo\u017cny wp\u0142yw na Rosj\u0119, kt\u00f3ra opr\u00f3cz surowc\u00f3w nie ma \u015bwiatu nic warto\u015bciowego do zaoferowania, a w\u0119glowodory stanowi\u0105 trzon jej oferty.<\/p>\n\n\n\n Wielu komentator\u00f3w zarzuca Trumpowi jego wypowiedzi jeszcze sprzed inauguracji dotycz\u0105ce przysz\u0142o\u015bci Grenlandii czy Kana\u0142u Panamskiego. Czy ewentualne zmiany dotycz\u0105ce tych kwestii tak\u017ce nale\u017c\u0105 do planu realizowanego przez prezydenta USA?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Gospodarka, kt\u00f3r\u0105 chce po sobie zostawi\u0107 Trump ma mie\u0107 nieskr\u0119powany dost\u0119p do metali ziem rzadkich \u2013 niezb\u0119dnych do odniesienia przez ten kraj sukcesu w ramach tzw. 4 rewolucji przemys\u0142owej. Cz\u0119\u015b\u0107 surowc\u00f3w Amerykanie maj\u0105 u siebie, ale niekt\u00f3re musz\u0105 pozyskiwa\u0107 z zewn\u0105trz. Dost\u0119p do nich nie mo\u017ce by\u0107 obwarowany zgod\u0105 innego pa\u0144stwa, nawet uwa\u017canego za przyjaciela Ameryki. Jest to tak\u017ce zapewnienie Ameryce nieskr\u0119powanej mo\u017cliwo\u015bci eksportu z b\u0105d\u017a do USA d\u00f3br, co ma prze\u0142o\u017cenie na koszty oraz bezpiecze\u0144stwo tras \u017ceglugowych, w tym tych, kt\u00f3re dopiero za jaki\u015b czas b\u0119d\u0105 szeroko dost\u0119pne (tzw. P\u00f3\u0142nocna Droga Morska). Ich przepustowo\u015b\u0107 nie mo\u017ce by\u0107 uzale\u017cniona od jakiejkolwiek obcej si\u0142y, zw\u0142aszcza nieprzychylnie nastawionej do USA. Obie te kwestie mo\u017cna w pewnym sensie wskaza\u0107 palcem na mapie \u2013 s\u0105 to szeroko komentowane ostatnio Grenlandia i Kana\u0142 Panamski. Patrz\u0105c na sam tylko Kana\u0142 Panamski z perspektywy kryzysu sueskiego z 1956 r. oraz incydentu na tym samym obiekcie ze statkiem Ever Given z 2021 r. nie dziwi, \u017ce jest on w optyce Trumpa. Jak wiemy zar\u00f3wno gazoci\u0105gi, jak i kable komunikacyjne na dnie m\u00f3rz ulegaj\u0105, zw\u0142aszcza ostatnio, \u201ewzmo\u017conej erozji\u201d staj\u0105c si\u0119 niekiedy trwale dysfunkcyjne. Niekt\u00f3re z tych wydarze\u0144 na poz\u00f3r wydaj\u0105 si\u0119 przypadkowe, inne nie pozwalaj\u0105 nikomu przypisa\u0107 winy. To samo mog\u0142oby si\u0119 zdarzy\u0107 w\u0142a\u015bnie z wybudowanym ponad 100 lat temu kana\u0142em wodnym w Panamie. I na to Trump pozwoli\u0107 nie mo\u017ce.<\/p>\n\n\n\n Twarde zapowiedzi Trumpa dotycz\u0105ce klimatu wywo\u0142uj\u0105 nie mniej kontrowersji ni\u017c jego stosunek do kwestii \u015bwiatopogl\u0105du, to\u017csamo\u015bci p\u0142ciowej<\/strong>.<\/p>\n\n\n\n Czynnikiem warunkuj\u0105cym utrzymanie pozycji Ameryki b\u0119dzie tak\u017ce wysoki poziom morale narodu oraz obudzenie w obywatelach ameryka\u0144skich na nowo ducha rywalizacji \u2013 na miar\u0119 tej, jak\u0105 prezentowali ci, kt\u00f3rzy budowali ten kraj w XIX i XX w. St\u0105d usuni\u0119cie pog\u0142\u0119biaj\u0105cych podzia\u0142y w spo\u0142ecze\u0144stwie ameryka\u0144skim agend, takich jak \u201eakcja afirmatywna\u201d, \u201ekrytyczna teoria rasy\u201d, WOKE czy DEI. Ju\u017c pierwsza z nich sprzeczna jest z puryta\u0144skimi zasadami znanymi tw\u00f3rcom ameryka\u0144skiej konstytucji i podwa\u017ca ameryka\u0144ski mit o zapewnieniu jednostkom r\u00f3wnych szans w osi\u0105gni\u0119ciu sukcesu. Przek\u0142ada si\u0119 bowiem na zapewnieniu jednakowych rezultat\u00f3w reprezentantom okre\u015blonych grup spo\u0142ecznych uznawanych za \u201epokrzywdzone w przesz\u0142o\u015bci\u201d niezale\u017cnie od tego ile pracy w\u0142o\u017cyli oni w to aby je uzyska\u0107. Najlepszym przyk\u0142adem s\u0105 tu uniwersytety. Swoiste \u201ekaranie\u201d w procesie rekrutacji tych, kt\u00f3rzy osi\u0105gn\u0119li lepsze wyniki na egzaminie SAT (mo\u017cna go okre\u015bli\u0107 jako \u201eameryka\u0144ska matura\u201d) ale s\u0105 \u201eniew\u0142a\u015bciwej\u201d rasy czy p\u0142ci spowodowa\u0142o nie tylko spadek pozycji uczelni ameryka\u0144skich (modelowym przyk\u0142adem jest tu Uniwersytet Harvarda) ale te\u017c i obni\u017cenie og\u00f3lnego poziomu us\u0142ug \u015bwiadczonych przez absolwent\u00f3w szk\u00f3\u0142 wy\u017cszych w USA. A chyba dla ka\u017cdego racjonalnego cz\u0142owieka znaczenie ma nie to, czy jego operacj\u0119 przeprowadza czarnosk\u00f3ry lekarz, tylko to czy jest on specjalist\u0105 w swoim fachu. Takie samo zastrze\u017cenie dotyczy pilot\u00f3w, pracownik\u00f3w naukowych czy architekt\u00f3w.<\/p>\n\n\n\n Je\u015bli m\u00f3wimy o morale, to bardzo ciekawym elementem agendy Trumpa s\u0105 ambitne pomys\u0142y wys\u0142ania misji za\u0142ogowych na Marsa. Opr\u00f3cz powod\u00f3w naukowych i militarnych przebija si\u0119 tu w\u0105tek propagandowy. Ameryka Donalda Trumpa to ma by\u0107 kraj ludzi dumnych z tego, \u017ce s\u0105 Amerykanami, a kraj ma znowu by\u0107 przedstawiany w kategoriach, tego, kt\u00f3ry raz jeszcze dokona\u0142 jednego z najwi\u0119kszych osi\u0105gni\u0119\u0107 w historii ludzko\u015bci. Plany te por\u00f3wnywalne by\u0107 mog\u0105 jedynie z programem Apollo, gdzie \u0142\u0105cznie 12 Amerykan\u00f3w stan\u0119\u0142o na Ksi\u0119\u017cycu. Mimo rozwoju technologicznego \u017caden inny kraj na \u015bwiecie nie wys\u0142a\u0142 tam swoich obywateli. Co niezwyk\u0142e – za tamtym sukcesem sta\u0142 kraj, kt\u00f3ry 200 lat wcze\u015bniej nawet nie istnia\u0142. Realizacja obecnego przedsi\u0119wzi\u0119cia b\u0119dzie wymaga\u0142a ogromnego wysi\u0142ku tysi\u0119cy ludzi i zaanga\u017cowania w wielu obszarach. Wierz\u0119 jednak, \u017ce w nieodleg\u0142ej przysz\u0142o\u015bci go\u015bcie Muze\u00f3w Smithsonia\u0144skich w Waszyngtonie b\u0119d\u0119 mogli dotkn\u0105\u0107 ju\u017c nie tylko kawa\u0142ek ska\u0142y ksi\u0119\u017cycowej, ale i pr\u00f3bk\u0119 ska\u0142y Marsa.\u00a0<\/p>\n\n\n\n Last but not least \u2013 wielkie kontrowersje wywo\u0142a\u0142o rozporz\u0105dzenie Trumpa zgodnie z kt\u00f3rym w\u0142adza federalna uznaje, \u017ce s\u0105 dwie p\u0142cie. Jakkolwiek mo\u017ce si\u0119 to wydawa\u0107 absurdalne i por\u00f3wnywalne z wydaniem rozporz\u0105dzenia w my\u015bl kt\u00f3rego \u201eod dzi\u015b Ziemia ma si\u0119 obraca\u0107 wok\u00f3\u0142 S\u0142o\u0144ca\u201d, to w obecnych realiach ameryka\u0144skich takim absurdem ju\u017c nie jest. Patrz\u0105c bowiem z perspektywy samej tylko edukacji to w ostatnich latach finaln\u0105 konsekwencj\u0105 w\u0142\u0105czania do program\u00f3w nauczania w wielu stanach w\u0105tpliwej naukowo kwestii tzw. \u201eto\u017csamo\u015bci p\u0142ciowej\u201d by\u0142a utrata zaufania obywateli do lokalnych w\u0142adz oraz szk\u00f3\u0142 publicznych, po\u015brednio tak\u017ce do instytucji pa\u0144stwa jako takiego. Symbolem oporu przed pr\u00f3b\u0105 legitymizacji korzystania w szko\u0142ach przez ch\u0142opc\u00f3w uwa\u017caj\u0105cych si\u0119 za dziewczynki z toalet przeznaczonych dla p\u0142ci pi\u0119knej, ale te\u017c \u0142amania zasad fair-play w sporcie szkolnym by\u0142o tu przem\u00f3wienie jednego z rodzic\u00f3w, Michaela Guglielmo, podczas spotkania rady szkolnej Concord w marcu 2023 r.<\/p>\n\n\n\n Kontrowersje wzbudzaj\u0105 tak\u017ce zapowiedzi Trumpa dotycz\u0105ce deportacji nielegalnych imigrant\u00f3w.<\/strong><\/p>\n\n\n\n W tej kwestii trzeba rozdzieli\u0107 to, co Trump m\u00f3wi\u0142 w trakcie kampanii prezydenckiej, a tym co naprawd\u0119 chce osi\u0105gn\u0105\u0107. Cz\u0142owiek, kt\u00f3ry wydatnie przyczyni\u0142 si\u0119 do obecnego wygl\u0105du Nowego Jorku oraz wielu innych ameryka\u0144skich miast i jest w\u0142a\u015bcicielem wielu p\u00f3\u0142 golfowych doskonale wie, \u017ce pozbawienie Ameryki kilkunastu milion\u00f3w r\u0105k do pracy nie jest w interesie narodowym kraju. Tym bardziej, \u017ce wiele zawod\u00f3w nie cieszy si\u0119 wielkim zainteresowaniem Amerykan\u00f3w, wymagaj\u0105 one bowiem nierzadko specjalnych predyspozycji fizycznych. Z drugiej strony wybory wygra\u0142 nios\u0105c na sztandarach historie obywateli b\u0119d\u0105cych ofiarami takich przest\u0119pstw jak gwa\u0142ty, zab\u00f3jstwa na zlecenie, pobicia czy szmuglowanie narkotyk\u00f3w przez po\u0142udniow\u0105 granic\u0119, kt\u00f3re to pope\u0142nione zosta\u0142y przez nielegalnych imigrant\u00f3w (g\u0142\u00f3wnie z pa\u0144stw Ameryki \u0141aci\u0144skiej). Dawa\u0142 przy tym stosunkowo jasny przekaz \u2013 \u201egdyby ich nie by\u0142o w USA do tych przest\u0119pstw w og\u00f3le by nie dosz\u0142o\u201d.<\/p>\n\n\n\n Deportacje o kt\u00f3rych m\u00f3wi obecny w\u0142odarz Bia\u0142ego Domu obejm\u0105 przede wszystkim osoby z ostatecznymi (s\u0105dowymi) nakazami deportacji, a tak\u017ce du\u017c\u0105 cze\u015b\u0107 zatrzymanych, b\u0105d\u017a osadzonych w aresztach i zak\u0142adach karnych za przest\u0119pstwa np. przeciwko zdrowiu czy mieniu (z zastrze\u017ceniem, \u017ce sprawcy niekt\u00f3rych przest\u0119pstw zostan\u0105 os\u0105dzeni w USA). B\u0119dzie mu to stosunkowo \u0142atwo zrealizowa\u0107, a ca\u0142o\u015b\u0107 odb\u0119dzie si\u0119 w \u015bwietle kamer. W zale\u017cno\u015bci od decyzji w\u0142adz stanu w akcj\u0119 t\u0119 w\u0142\u0105czeni zostan\u0105 policjanci stanowi, kt\u00f3rzy podczas kontroli drogowej czy interwencji w sklepie b\u0119d\u0105 mogli zainteresowa\u0107 si\u0119 statusem imigracyjnym obwinianego.<\/p>\n\n\n\n Natomiast osoby, kt\u00f3re przebywaj\u0105 w USA nielegalnie (np. przed\u0142u\u017cy\u0142y sw\u00f3j pobyt w USA ponad termin okre\u015blony przez urz\u0119dnika CBP w momencie wjazdu), ale pracuj\u0105 w USA, p\u0142ac\u0105 tam podatki, op\u0142acaj\u0105 sk\u0142adk\u0119 na ubezpieczenie zdrowotne, sp\u0142acaj\u0105 kredyt hipoteczny b\u0105d\u017a konsumpcyjny w ameryka\u0144skim banku czy posy\u0142aj\u0105 swoje dzieci do ameryka\u0144skich szk\u00f3\u0142 i nie pope\u0142ni\u0142y przest\u0119pstw z gatunku tych, o kt\u00f3rych wspomnia\u0142em powy\u017cej nie maj\u0105 si\u0119 zasadniczo czego obawia\u0107. Oczywi\u015bcie one tak\u017ce mog\u0105 spowodowa\u0107 wypadek ze skutkiem \u015bmiertelnym czy zosta\u0107 zatrzymane za posiadanie narkotyk\u00f3w \u2013 wtedy ich sytuacja stanie znacznie bardziej skomplikowana.<\/p>\n\n\n\n Jak wed\u0142ug Pana nowy prezydent Stan\u00f3w Zjednoczonych b\u0119dzie uk\u0142ada\u0142 relacje z Europ\u0105?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Przede wszystkim Europa nie jest monolitem, o czym Amerykanie doskonale wiedz\u0105. Maj\u0105 z ni\u0105 od d\u0142u\u017cszego czasu problem, bowiem jest kolebk\u0105 warto\u015bci, dzi\u0119ki kt\u00f3rym Stany Zjednoczone powsta\u0142y, tu zgin\u0119\u0142o wielu \u017co\u0142nierzy Ameryka\u0144skich podczas I i II Wojny \u015awiatowej, o czym nakr\u0119cono w USA mn\u00f3stwo film\u00f3w. Tu tak\u017ce znajduje si\u0119 absolutna wi\u0119kszo\u015b\u0107 pa\u0144stw NATO. Z drugiej strony w sytuacji kryzysowej nie za bardzo wiedz\u0105 z kim maj\u0105 rozmawia\u0107. Dra\u017cni ich te\u017c polityka wielu pa\u0144stw europejskich, kt\u00f3re staraj\u0105 si\u0119 wiele spraw, jak cho\u0107by kwesti\u0119 Iranu, rozgrywa\u0107 samodzielnie. I co najgorsze z punktu widzenia Trumpa \u2013 USA ma permanentny deficyt handlowy z Europ\u0105.<\/p>\n\n\n\n Odpowied\u017a na to pytanie rozbi\u0142bym jednak na 2 cz\u0119\u015bci. Pierwsza dotyczy samego NATO. Je\u017celi europejska cz\u0119\u015b\u0107 NATO zrozumie, \u017ce Rosja zawsze b\u0119dzie tam gdzie jest i raczej nie stanie si\u0119 kolejn\u0105 demokracj\u0105 oraz, \u017ce sko\u0144czy\u0142a si\u0119 jazda na gap\u0119 na gwarancjach i sile militarnej USA, a Ameryka musi w nieodleg\u0142ej przysz\u0142o\u015bci zadba\u0107 o swoje interesy w innej cz\u0119\u015bci \u015bwiata, to relacje te b\u0119d\u0105 uk\u0142ada\u0142y si\u0119 poprawnie. My w Polsce oczywi\u015bcie widzimy sens w utrzymywaniu silnej armii, w jej dozbrajaniu i unowocze\u015bnianiu. Natomiast wiele pa\u0144stw, zw\u0142aszcza Europy zachodniej, takiej potrzeby do niedawna nie widzia\u0142o. W efekcie pe\u0142noskalowa wojna na Ukrainie pokaza\u0142a, \u017ce Europa by\u0142aby w stanie pomaga\u0107 zaatakowanemu pa\u0144stwu mo\u017ce przez 2-3 tygodnie. Tak by\u0107 nie mo\u017ce, tym bardziej, \u017ce Traktat NATO jest w istocie umow\u0105 zgodnie z kt\u00f3r\u0105 pa\u0144stwa zobowi\u0105zuj\u0105 si\u0119 do tego \u017ce wzajemnie b\u0119d\u0105 sobie gwarantowa\u0142y bezpiecze\u0144stwo, a nie \u017ce jedno z nich zapewni ochron\u0119 w ka\u017cdej sytuacji pozosta\u0142ym. Nale\u017cy te\u017c wiedzie\u0107, \u017ce je\u017celi w ramach NATO by\u0142 uk\u0142ad, w my\u015bl kt\u00f3rego pa\u0144stwa NATO b\u0119d\u0105 wydawa\u0142y min. 2% PKB na zbrojenia, a obecnie Trump chce 5% to realnie oczekuje 3%, przy za\u0142o\u017ceniu, \u017ce du\u017ca cz\u0119\u015b\u0107 tych wydatk\u00f3w zostanie spieni\u0119\u017cona w USA i tam b\u0119dzie tworzy\u0142a miejsca pracy.<\/p>\n\n\n\n Je\u015bli chodzi o sfer\u0119 niemilitarn\u0105, to \u201etrumpowska\u201d Ameryka b\u0119dzie chcia\u0142a, aby og\u00f3lny bilans handlowy z Europ\u0105 zosta\u0142 mniej wi\u0119cej wyzerowany. Z ca\u0142\u0105 pewno\u015bci\u0105 Ameryka b\u0119dzie chcia\u0142a sprzedawa\u0107 Europie swoje w\u0119glowodory i liczy w tym zakresie na d\u0142ugookresowe kontrakty. Trumpowska Ameryka b\u0119dzie te\u017c zach\u0119ca\u0142a przedsi\u0119biorstwa z Europy, by te otwiera\u0142y dzia\u0142alno\u015b\u0107 w USA \u2013 zach\u0119t\u0105 ma by\u0107 obni\u017cony CIT, ale te\u017c i ceny energii elektrycznej dla przedsi\u0119biorc\u00f3w, kt\u00f3re b\u0119d\u0105 stanowi\u0142y 30-40 % u\u015brednionej ceny w Europie. Bez w\u0105tpienia bardzo wa\u017cn\u0105 dla Ameryki kwesti\u0105 b\u0119dzie swoboda realizacji przez ameryka\u0144skie przedsi\u0119biorstwa dzia\u0142alno\u015bci gospodarczej w Europie oraz wolno\u015b\u0107 s\u0142owa. Ta ostatnia kwestia b\u0119dzie postrzegana przez pryzmat utrwalonych w USA wzorc\u00f3w zgodnie z kt\u00f3rymi \u201eje\u017celi zabronisz g\u0142upcowi m\u00f3wi\u0107 g\u0142upoty, to sk\u0105d b\u0119dziesz wiedzia\u0142 co jest g\u0142upot\u0105?\u201d Jest jednak wa\u017cne \u201eale\u201d \u2013 w obecnej sytuacji globalnej Europa jest potrzebna Stanom Zjednoczonym bardziej ni\u017c kiedykolwiek. Tylko wesp\u00f3\u0142 ze wsp\u00f3\u0142pracuj\u0105c\u0105 Europ\u0105, Ameryka jest w stanie pokona\u0107 gospodarczo Chiny. Musimy mie\u0107 tego \u015bwiadomo\u015b\u0107, cho\u0107 cen\u0119 tej wsp\u00f3\u0142pracy powinni\u015bmy okre\u015bli\u0107 wsp\u00f3lnie, a nie jedynie z perspektywy okre\u015blonego pa\u0144stwa czy niekt\u00f3rych pa\u0144stw. <\/p>\n\n\n\n A kwestia wojny na Ukrainie, nie by\u0142o o niej mowy w przem\u00f3wieniu inauguracyjnym Donalda Trumpa?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Wojna na Ukrainie to wojna europejska, jedna z wielu, jaka jest przedmiotem zainteresowania USA, ale to nie jest ich wojna i ona nie toczy si\u0119 blisko ich granic. Ameryk\u0119 nie wi\u0105\u017ce te\u017c \u017caden traktat, na miar\u0119 NATO, kt\u00f3ry zobowi\u0105zywa\u0142by ich do pomocy Ukrainie. Jest ona jednak dla USA wyj\u0105tkowa w tym sensie, \u017ce pomagaj\u0105c Ukrainie realizuj\u0105 (a tak w\u0142a\u015bciwie to ju\u017c zrealizowali) swoj\u0105 w\u0142asn\u0105 polityk\u0119 wzgl\u0119dem Rosji sprowadzaj\u0105c\u0105 si\u0119 do os\u0142abienia nieswoimi r\u0119koma jednego ze swoich g\u0142\u00f3wnych adwersarzy, rujnuj\u0105c przy tym jego gospodark\u0119. Zmontowali przy tym wielk\u0105 koalicj\u0119 pa\u0144stw, kt\u00f3re od niespe\u0142na 3 lat zaciskaj\u0105 p\u0119tl\u0119 na gospodarce rosyjskiej. Jest jednak punkt krytyczny, kt\u00f3rego Amerykanie nie przekrocz\u0105 i nie pozwol\u0105, by jakiekolwiek pa\u0144stwo przekroczy\u0142o. Pomni na wydarzenia puczu sierpniowego w ZSRR w 1991 r. nie pozwol\u0105 na obalenie Putina si\u0142\u0105, to bowiem pozostawi\u0142oby kwesti\u0119 rosyjskiego arsena\u0142u nuklearnego w nieznanych r\u0119kach. St\u0105d tez ewentualne zako\u0144czenie konfliktu b\u0119dzie musia\u0142o przyj\u0105\u0107 taka form\u0119, aby Putin wyszed\u0142 z tej wojny z twarz\u0105 i odtr\u0105bi\u0142 w Rosji sukces.<\/p>\n\n\n\n Komentowane szeroko w mediach niepodniesienie kwestii wojny na Ukrainie w inauguracyjnym przem\u00f3wieniu Trumpa mia\u0142o dwojaki cel. Przede wszystkim mia\u0142o zadzia\u0142a\u0107 mro\u017c\u0105co na lider\u00f3w politycznych w Europie, wprowadzi\u0107 ich w stan dalszej niepewno\u015bci co do postawy nowej administracji USA wobec tego konfliktu. Docelowo tego typu zagrywki maj\u0105 u\u015bwiadomi\u0107 Europie ile obecnie zawdzi\u0119cza Ameryce. Po drugie, zak\u0142adam, \u017ce trwaj\u0105 jakie\u015b dyskusje przedstawicieli Trumpa z otoczeniem Putina, st\u0105d odniesienie si\u0119 do tej kwestii w tak donios\u0142ej chwili mog\u0142oby spowodowa\u0107, \u017ce Rosja uzna\u0142aby, \u017ce jest to kluczowa dla USA sprawa, st\u0105d mo\u017cna podnie\u015b\u0107 stawk\u0119. Jedno jest jednak pewne – Stany Zjednoczone nie mog\u0105 dzi\u015b odst\u0105pi\u0107 od pomagania Ukrainie i tym samym pozwoli\u0107 na to, aby ten kraj przegra\u0142 t\u0119 wojn\u0119. Uderzy\u0142oby to w wizerunek USA zar\u00f3wno w pa\u0144stwach europejskich, jak i tych, kt\u00f3re swoje bezpiecze\u0144stwo immanentnie wi\u0105\u017c\u0105 z tym krajem, czego przyk\u0142adem mo\u017ce by\u0107 nie tylko Izrael, ale te\u017c i Japonia czy Korea Po\u0142udniowa.<\/p>\n\n\n\n Co z naszej, polskiej perspektywy wyniknie z tej prezydentury? Czy wybory w USA mog\u0105 realnie wp\u0142yn\u0105\u0107 na krajow\u0105 polityk\u0119?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Jak zachowaj\u0105 si\u0119 polskie w\u0142adze i jaki b\u0119dzie wp\u0142yw wydarze\u0144 w USA na sytuacj\u0119 krajow\u0105 tego nie wiem. Natomiast sam wyb\u00f3r Trumpa spowodowa\u0142 nast\u0119pnego dnia po wyborach rozpad koalicji rz\u0105dowej w Niemczech, a premier s\u0105siaduj\u0105cego z USA kraju poda\u0142 si\u0119 po niespe\u0142na 10 latach do dymisji. Obie administracje by\u0142y \u017cywo zainteresowane tym, aby wybory w USA wygra\u0142a kontrkandydatka Trumpa.<\/p>\n\n\n\n Ka\u017cda polska administracja po 1989 r. ma jednak \u015bwiadomo\u015b\u0107 dw\u00f3ch rzeczy tj. tego, ze Rosja zawsze b\u0119dzie tam gdzie jest, a Stany Zjednoczone s\u0105 jedynym pa\u0144stwem na \u015bwiecie, kt\u00f3re w nieograniczonym zakresie jest w stanie nam pom\u00f3c w sytuacji zagro\u017cenia. Wojna na Ukrainie pokaza\u0142a, \u017ce niemieckie czo\u0142gi czy rakiety ulega\u0142y (zw\u0142aszcza w krytycznym jej momencie) dziwnym awariom, st\u0105d pojawia si\u0119 pytanie, czy Polska mog\u0142aby liczy\u0107 na swojego s\u0105siada w sytuacji realnego zagro\u017cenia? Osobi\u015bcie w to w\u0105tpi\u0119.<\/p>\n\n\n\n Z punktu widzenia Ameryki tym, co przyci\u0105ga nas do nich jest natomiast to, \u017ce niezale\u017cnie od tego kto po 1989 r. by\u0142 w\u0142odarzem Bia\u0142ego Domu i kto by\u0142 u steru w\u0142adzy w Polsce, Stany Zjednoczone cieszy\u0142y si\u0119 u nas niezachwian\u0105 sympati\u0105, a poprawne wzajemne relacje by\u0142y zawsze stawiane na piedestale. Potwierdzeniem tego jest fakt, \u017ce wi\u0119kszo\u015b\u0107 z czytaj\u0105cych nasz\u0105 rozmow\u0119 zna nazwisko ostatniego ambasadora USA w Polsce, a z du\u017c\u0105 doz\u0105 pewno\u015bci mo\u017cna za\u0142o\u017cy\u0107, \u017ce nie jest w stanie wskaza\u0107 nazwiska obecnego ambasadora naszego zachodniego s\u0105siada.<\/p>\n\n\n\n Dekady temu, w pewnym sensie symbolem tej wyj\u0105tkowej relacji dla mnie by\u0142 rozradowany po locie ameryka\u0144skim samolotem bojowym Leszek Miller – cz\u0142onek PZPR w czasach Polski komunistycznej, a w 2003 r. premier rz\u0105du RP, kt\u00f3ry kilka dni przed wspomnianym lotem podj\u0105\u0142 kluczow\u0105 w tamtym czasie decyzj\u0119 o zakupie ameryka\u0144skich samolot\u00f3w F16 \u2013 wprowadzaj\u0105c polskie si\u0142y powietrzne w orbit\u0119 ameryka\u0144sk\u0105 i przenosz\u0105c trwale nasze relacje na zupe\u0142nie inny poziom.<\/p>\n\n\n\n Rozmawia\u0142a Katarzyna Dominiak<\/p>\n\n\n\n <\/p>\n\n\n\n Dr Wojciech Kwiatkowski <\/strong>\u2013 absolwent Wydzia\u0142u Prawa i Administracji UKSW praz Prawa i Administracji UW, adiunkt na WPiA UKSW. Autor licznych opracowa\u0144 z zakresu prawa i ustroju Stan\u00f3w Zjednoczonych, m.in. dotycz\u0105cych banku centralnego USA i ameryka\u0144skiego procesu karnego. Uczestnik debat eksperckich w bankach Systemu Rezerwy Federalnej, m.in. w Nowym Jorku, Filadelfii, Atlancie, Cleveland, Dallas, Kansas City, a tak\u017ce w Federalnej Korporacji Ubezpieczaj\u0105cej Depozyty w Waszyngtonie.<\/p>\n<\/div><\/div>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" – Wszystkie obecne plany Trumpa mo\u017cna podzieli\u0107 wedle wielu schemat\u00f3w natomiast maj\u0105 one jeden punkt wsp\u00f3lny. Jest nim \u201eprzeprogramowanie\u201d Stan\u00f3w Zjednoczonych tak, by kraj ten utrzyma\u0142 swoj\u0105 dominuj\u0105c\u0105 pozycj\u0119 na \u015bwiecie – m\u00f3wi dr Wojciech Kwiatkowski. Najwa\u017cniejszym wydarzeniem tygodnia by\u0142a niew\u0105tpliwie ceremonia zaprzysi\u0119\u017cenia Donalda Trumpa na 47. prezydenta Stan\u00f3w Zjednoczonych. To wyj\u0105tkowa sytuacja w historii […]<\/p>\n","protected":false},"author":39,"featured_media":50068,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_acf_changed":false,"inline_featured_image":false,"footnotes":"","_links_to":"","_links_to_target":""},"categories":[150,1,486],"tags":[],"acf":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/50060"}],"collection":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/39"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=50060"}],"version-history":[{"count":7,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/50060\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":50085,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/50060\/revisions\/50085"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media\/50068"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=50060"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=50060"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=50060"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}![\"\"](\"https:\/\/uksw.edu.pl\/wp-content\/uploads\/2025\/01\/wojciech_kwiatkowski-1024x768.jpg\")
<\/figure>