Rekomendacje naukowców z UKSW dla polskiej prezydencji w Radzie UE

Dr hab. Anna Skolimowska, prof. ucz. oraz dr Bartosz Rydliński z Instytutu Nauk o Polityce i Administracji UKSW przygotowali rekomendacje dla polskiej prezydencji w Radzie UE, będące pokłosiem debaty eksperckiej, która odbyła się w Ośrodku Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.

Rekomendacje dotyczą strategicznych priorytetów unijnej polityki wschodniej, zarządzania kryzysowego, narracji komunikacyjnej, instytucjonalnego wzmocnienia polityki wschodniej UE, długoterminowej wizji dla UE i wykorzystania polskiej prezydencji do promocji roli i znaczenia Polski w wymiarze wschodnim UE.

Debata z udziałem uznanych ekspertów, prowadzona na zasadzie Chatham House, będącego jednym z najważniejszych w Europie i świecie think tanków zajmujących się badaniem stosunków międzynarodowych, odbyła się w Ośrodku Studiów Wschodnich im. Marka Karpia.

Autorzy opracowania podkreślając, że polska prezydencja przypada na szczególny czas w sprawach międzynarodowych, wskazali objęcie prezydentury przez Donalda J. Trumpa, przyspieszone wybory do Bundestagu, kryzys polityczny we Francji, wreszcie – trwający od 2022 r. konflikt na Ukrainie, jako kontekst „niezbędnej reformy europejskiej polityki wschodniej”.

Politolodzy zaakcentowali kwestię wagi, wymagającej „redefinicji pojęć” i określenia „strategicznych priorytetów”, polityki wschodniej Unii Europejskiej jako „projektu o potencjale stabilizującym sytuację w tym niespokojnym regionie Europy”.

Podkreślili rolę Polski jako „lidera polityki wschodniej Unii Europejskiej”, państwa rozumiejącego specyfikę procesów politycznych, społecznych oraz gospodarczych we wschodniej Europie oraz koordynującego działania unijne w tym zakresie. Relacje “ze wschodem” określili jako „domaine réservé polskiej polityki zagranicznej” w ramach Unii Europejskiej.

Autorzy opracowania przywołali sformułowaną podczas debaty koncepcję instytucjonalnego wzmocnienia polityki wschodniej UE poprzez utworzenie w Komisji Europejskiej, stanowiska „Wysokiego Przedstawiciela ds. Rozszerzenia i Polityki Wschodniej” i promocję zwiększenia środków na Instrument Sąsiedztwa, Rozwoju i Współpracy Międzynarodowej (NDICI).

Dr hab. Anna Skolimowska, prof. ucz i dr Bartosz Rydliński  przedstawili, podsumowującą dyskusję ekspertów, długoterminową wizję dla UE, zawierającą sugestię, by Polska zainicjowała rzeczową debatę na temat hipotetycznych skutków rozszerzenia UE i  zaproponowała „sprawiedliwe i solidarne”  względem wszystkich państw członkowskich UE zmiany w rozstrzygnięciach prawnych w obliczu planowanego rozszerzenia UE.

Autorzy opracowania wskazali na priorytetowe „promowanie wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony UE”, a także wykorzystanie prezydencji do promocji roli i znaczenia Polski w wymiarze wschodnim UE, czemu miałaby służyć organizacja unijnego szczytu rozszerzeniowego w Warszawie jeszcze w trakcie trwania polskiej prezydencji, a także „aktywne wykorzystanie unijnych przedstawicielstw dyplomatycznych” do promocji polskich priorytetów na arenie międzynarodowej.