ProjektyMonografia autorstwa dr. hab. Sławomira Godka, prof. ucz., kierownika Katedry Historii Ustroju i Prawa w Polsce Wydziału Prawa i Administracji UKSW, została uhonorowana nagrodą im. prof. Jerzego Skowronka.
Petersburska ofensywa szlachty litewskiej z lat 1810-1812 przedstawia działalność dwóch deputacji szlachty litewskiej – wileńskiej i grodzieńskiej – w Petersburgu w latach 1810-1812. Złożyły one cesarzowi Aleksandrowi szereg postulatów dotyczących gospodarki i prawa guberni wileńskiej i grodzieńskiej, a w szczególności zaopatrzenia w sól, wywozu płodów rolnych, pobudzenia handlu i przemysłu, rewizji ludności, systemu podatkowego, poboru do wojska, ustanowienia sądów granicznych i przeprowadzenia powszechnego rozgraniczenia dóbr, organizacji sądów głównych, funkcjonowania samorządu szlacheckiego, ziemskich powinności, organizacji władz powiatowych, ustawodawstwa dotyczącego Żydów.
Dezyderaty szlacheckie przedstawione są w szerokim kontekście uwarunkowań politycznych oraz stanu guberni litewskich na początku XIX stulecia. Zwłaszcza narastających w nich dążeń niepodległościowych w okresie bezpośrednio poprzedzającym wyprawę Wielkiej Armii Napoleona na Moskwę w 1812 roku oraz udziału w niej wojsk Księstwa Warszawskiego.
Recenzenci monografii podkreślili jej wysokie walory poznawcze. Jest ona owocem wieloletniej intensywnej pracy autora, który przeprowadził wiele żmudnych kwerend archiwalnych zarówno w kraju, jak i za granicą. Przedstawia ona zagadnienia dotąd kompletnie nieznane badaczom, ma więc szansę zająć poczesne miejsce wśród prac poświęconych Litwie początków XIX wieku.
„Książka oparta jest na bogatej bazie źródłowej, świadczy o szerokiej, bardzo starannej i skrupulatnej kwerendzie, m.in. źródeł archiwalnych” – napisała w recenzji monografii dr hab. Jolanta Sikorska-Kulesza, prof. UW.
„W intencji Autora monografia, ujmująca badane zagadnienia z perspektywy historyczno-prawnej, stanowić ma wkład do badań nad dziejami guberni zachodnich w pierwszej dekadzie XIX wieku, a zarazem stać się dopełnieniem niezrealizowanego zamiaru Stanisława Smolki, poznania i pełnego opracowania stanu i położenia Litwy we wskazanym okresie. […] Wysiłek Autora pozwolił stworzyć pracę opartą na źródłach, wnoszącą wiele nowych informacji i korygującą wiele dotychczasowych ustaleń historiografii”- napisał o monografii prof. dr hab. Dariusz Nawrot.
Nagroda im. prof. Jerzego Skowronka została ustanowiona w 1997 r., dla upamiętnienia tragicznie zmarłego dyrektora Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, prof. Jerzego Skowronka. W tym roku przypadła jej jubileuszowa XXX edycja. Nagroda przyznawana jest autorom i wydawcom w dziedzinie historii i archiwistyki, z szerokiego kręgu zainteresowań badawczych jej Patrona. Prof. Jerzy Skowronek był związany z Instytutem Historii Uniwersytetu Warszawskiego. W swej pracy badawczej zajmował się przede wszystkim historią Polski i krajów bałkańskich w II połowie XVIII i w wieku XIX. Interesowały go też stosunki międzynarodowe w tym okresie. Ponadto był autorem również publikacji varsavianistycznych oraz wielu prac z dziejów wojskowości, szczególnie dotyczących powstań narodowych]. W skład jury Nagrody wchodzą przyjaciele i uczniowie patrona nagrody.
Organizatorem konkursu jest redakcja Magazynu Literackiego KSIĄŻKI, profesjonalnego miesięcznika poświęconego rynkowi wydawniczemu i księgarskiemu. W tegorocznej edycji zgłoszono 24. tytuły. Jury przyznało nagrodę główną ex equo dla dwóch prac, a także wyróżnienia również dla dwóch prac. Wręczenie nagrody nastąpiło, wzorem lat poprzednich, podczas uroczystego otwarcia Targów Książki Historycznej na Zamku Królewskim w Warszawie.
05 grudnia 2025
