Najcenniejszy materiał świata na UKSW

Podczas konferencji „Szlachetne Nici” poznaliśmy pochodzenie wielu cennych materiałów, a o najcenniejszym na świecie – bisiorze opowiedziała Chiara Vigo, która za jego pomocą tworzy niezwykłe dzieła.  

Spotkanie rozpoczęło się od słowa wstępnego Rektora UKSW, ks. prof. Stanisława Dziekońskiego. Podczas pierwszego panelu przedstawiona została historia i pochodzenie cennych włókien, używanych od czasów starożytnych. Swoją prezentację wygłosiła prof. Małgorzata Wrześniak z Wydziału Nauk Humanistycznych UKSW. O właściwościach i pochodzeniu cennego bisioru opowiadała prof. Małgorzata Biniecka- Popoli.

Bisior pozyskiwany jest z wydzieliny małży Pinna Nobilis, której rozmiary osiągają od 50 do nawet 100 cm długości. Jest niezwykle trwały, rozciągliwy i posiada właściwości przepuszczające światło (pod jego wpływem z barwy brązowej zmienia się w złotą). Nie rozpuszcza się w wodzie, nie działają na niego słabe kwasy i zasady. Na nici Bisioru nie działają pigmenty pochodzenia syntetycznego, można go zabarwić jedynie naturalnymi barwnikami. Jego włókna pod wpływem wysokiej temperatury topią się i zwęglają. Welon z Manopello o jeden z najbardziej znanych przykładów tkaniny wykonanej w stu procentach z bisioru. Do wyprodukowania 200 gramów włókien należy otrzymać wydzielinę z ponad 1000 małży – zaznaczyła prof. Biniecka- Popoli.

Pochodząca z wyspy Sant’Antioco we Włoszech Chiara Vigo, która podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego 2019/2020 wręczyła wyhaftowane bisiorem godło UKSW, przedstawiła informacje o związanym z nim tradycjach. Godło Uniwersytetu zostało stworzone z bisioru pozyskanego w 1928 roku przez moją babcię. Jest to egzemplarz niepowtarzalny, nie da się wyprodukować niczego podobnego, materiał ten absolutnie nie jest na sprzedaż (…) Do pracy z bisiorem wykorzystuję antyczne tradycje tkackie, przy których nie korzysta się z krosen, ale używa tylko drewna – podkreśliła Chiara Vigo.

Bisior znany był już w starożytnym Egipcie, do Rzymu zaś przybył z miasta Scytopolis. Pierwsza kobieta, która miała kontakt z tym niezwykłym materiałem tzw. „kobieta z wody” to Julia Berenika z Cicilii, która przekazała sztukę tkania bisioru z Sulcis. Od tamtego czasu tradycja tkania przechodzi z pokolenia na pokolenie. W Starym Testamencie znajduje się 45 wzmianek o bisiorze, a wykonane z niego szaty nosił sam król Salomon. Bisior od początku istnienia kojarzony był ze sferą sacrum, kontemplacją i modlitwą.

Uczestnicy konferencji mogli w sposób namacalny dowiedzieć się o właściwościach bisioru: na każdym etapie tworzenia nici przez Chiarę mieli możliwość dotknięcia materiału – od surowca, aż po elastyczne włókno. Organizatorem konferencji była Katedra Muzeologii na Wydziale Nauk Humanistycznych UKSW.