Dobroczyńca i przyjaciel UKSW

– To pierwsza konferencja naukowa poświęcona Wielkiemu Kanclerzowi naszego Uniwersytetu, prymasowi Józefowi Glempowi którego dziesiątą rocznicę śmierci obchodzimy – powiedział otwierając konferencję ks. prof. dr hab. Ryszard Czekalski, rektor UKSW.

Przypomniał, że kardynał Glemp został prymasem Polski tuż przed ogłoszeniem stanu wojennego. To było pierwsze wydarzenie, z którym przyszło mu się, jako prymasowi, zmierzyć i w obliczu którego należało zachować się przyzwoicie.

– Musiał być to głos wyważony i roztropny, aby nic jeszcze gorszego w Polsce się nie wydarzyło. Taki też był – mówił Rektor, dodając że dla naszego Uniwersytetu postać prymasa Glempa była szczególna.

– W 1999 roku Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego wyrósł z Akademii Teologii Katolickiej – mówił. –  Bez wsparcia prymasa Glempa, nie byłoby to możliwe. To prymas Glemp zdecydował o przekazaniu gruntu naszemu Uniwersytetowi – dodał.

Konferencję zorganizował reaktywowany niedawno Ośrodek Dokumentacji i Studiów nad Osobą i Nauczaniem Kardynała Stefana Wyszyńskiego, którego dyrektorem został ks. dr hab. Rafał Bednarczyk, prof. ucz.

W obronie godności, życia i rodziny

O przesłaniu społecznym nauczania prymasa Glempa mówił bp prof. dr hab. Andrzej F. Dziuba, jego wieloletni sekretarz, a także wykładowca Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i wieloletni dyrektor Ośrodka Dokumentacji i Studiów nad Osobą i Nauczaniem Kardynała Stefana Wyszyńskiego UKSW. Nazwał prymasa Glempa „prymasem przełomu tysiącleci”. Przypomniał, że w centrum jego nauczania społecznego były, godność człowieka jako „prawne dobro” każdego człowieka, walka w obronie życia i rodzina. Bp prof. Dziuba podkreślił ludzki wymiar nauczania księdza prymasa, który „akcentował potrzebę pomocy, okazywania dobroci, miłosierdzia, zachęcał do kierowania się roztropnością, życzliwością i grzecznością”, rozumiał wagę „odpowiedzialności za siebie i innych”, „troski o dobro wspólne” i „służby drugiemu człowiekowi”.

– Był człowiekiem dialogu, w ugodzie społecznej dostrzegał możliwość wspólnotowego podążania ku przyszłości, zaś stan wojenny widział jako zniszczenie marzeń Polaków – mówił bp prof. Dziuba, przypominając, że konkretnym wyrazem troski o ludzi w stanie wojennym było stworzenie Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności i ich Rodzinom.

Wyprzedzając swój czas prymas Glemp dostrzegał, na co zwrócił uwagę bp prof. Dziuba, szczególną wagę „pedagogiki miłości” w domu rodzinnym, który powinien być „wzorem i przykładem”, miejscem „rozbudzania wrażliwości na piękno i dobro”.

Największy darczyńca Uczelni

Roli prymasa Glempa w powstaniu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego było poświęcone wystąpienie ks. prof. dr. hab. Romana Bartnickiego, byłego rektora ATK, a następnie UKSW.

-Prymas Józef Glemp pragnął przekształcenia Akademii Teologii Katolickiej w uniwersytet – mówił. – Chciał, aby zgodnie ze swoim statutem i rodowodem była to uczelnia o charakterze katolickim. Uważał, że zobowiązuje ją do tego tradycja ATK, z której się wywodzi, oraz patron Uczelni, zaś w swojej działalności Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego powinien wiązać wiarę z rozumem, a ludzie w nim pracujący i studiujący powinni błyszczeć cnotami, wyróżniając się zwłaszcza uczciwością i sumiennością.

Ksiądz prof. Bartnicki, wspomniał, że wraz z objęciem urzędu arcybiskupa warszawskiego, prymas Józef Glemp, został także Wielkim Kanclerzem Akademii Teologii Katolickiej i brał udział we wszystkich najważniejszych wydarzeniach z życia Uczelni. Były Rektor UKSW nazwał „wytrwałymi”, uwieńczone w czerwcu 1989 r. sukcesem, starania prymasa Wyszyńskiego, a potem prymasa Glempa o uznanie kanonicznego charakteru Akademii Teologii Katolickiej to jest uznanie jej przez Kościół za uczelnię katolicką.

Przypomniał, że Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie „nie powstałby bez zrozumienia i wsparcia ze strony Księdza Prymasa Józefa Glempa” i że to to prymas Glemp poparł (przypieczętowane ostatecznie decyzją Konferencji Episkopatu Polski),  starania rektora ATK o zmianę nazwy Uczelni na „Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie” i powstanie „uczelni państwowej o inspiracji chrześcijańskiej”.

Nazywając prymasa Glempa „największym dobrodziejem i darczyńcą bielańskiej uczelni”, ks. prof. Bartnicki podkreślił, że to dzięki decyzji prymasa Józefa Glempa, teren zajmowany przez ATK, oddany w 1992 r. Uczelni w nieodpłatne użytkowanie na pięćdziesiąt lat, został jej przekazany jako darowizna na następne pięćdziesiąt lat. O ile, jak zaznaczył przezornie Prymas, „sama Uczelnia nie zmieni swego charakteru”.

– Ta decyzja umożliwiła budowę nowego budynku uczelni, później była warunkiem powstania uniwersytetu. Przekazując działkę, [prymas Glemp] położył materialne podwaliny, niezbędne do jej istnienia i funkcjonowania. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego powinien na zawsze zachować we wdzięcznej pamięci swego pierwszego Wielkiego Kanclerza, któremu w dużym stopniu zawdzięcza powstanie oraz możliwość rozwoju. – dodał były Rektor UKSW. 

Ks. prof. Bartnicki przywołał list, jaki w czasach, gdy powstawał UKSW otrzymał od prymasa. Wyrażał on w nim swą wdzięczność „ludziom życzliwym i przewidującym”, którzy przyczynili się do rozwoju Uniwersytetu, a także radość, że „uczelnia na Bielanach, położona nad Wisłą wśród lasów pamiętających czasy Ojców Kamedułów, będzie ośrodkiem mądrości i miłości chrześcijańskiej”.

Ceniony wykładowca, otwarty na media

Ks. prof. dr hab. Wojciech Góralski, były dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego ATK i były prorektor UKSW, przypomniał w swoim wystąpieniu poświęconym działalności dydaktycznej i badawczej prymasa Glempa, że był on wykładowcą Wydziału Prawa Kanonicznego ATK. Gruntownie wykształcony prawnik, absolwent Lateranum i rzymskiego Studium Ratalnego, przez jedenaście lat prowadził ćwiczenia z prawa rzymskiego, które „studenci oceniali bardzo wysoko”. Dla studentów przygotował skrypt Lexicum prawa rzymskiego, a swoje obowiązki na uczelni wypełniał „z dużym zaangażowaniem”.

O „nowym stylu komunikacji medialnej” czyli niespotykanej dotąd w Kościele otwartości na media, i rozumieniu konieczności współpracy z dziennikarzami prymasa Glempa, mówiła autorka jego biografii, dr Milena Kindziuk z Instytucji Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa UKSW.

– Miał świadomość wielkiej wagi komunikacji społecznej za pomocą wywiadów – mówiła dr Kindziuk. – Rozumiał też potrzebę nowego otwarcia Kościoła na współpracę ze środkami masowego przekazu. Dzięki zmianie jaką wprowadził prymas Glemp, głos Kościoła stał się bardziej słyszalny.