Edukacja w zakresie przedsiębiorczości jest niezwykle ważna

-Myślę, że sporo młodych Polaków marzy o „czymś własnym”, tj. pracy dla siebie i na własnych warunkach – mówi dyrektor Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości UKSW, dr hab. Mariusz Szyrski, prof. ucz.

Jesteśmy bardzo zapracowanym narodem. Polacy pracują tygodniowo 40,5 godziny, najdłużej po Grekach w Unii Europejskiej. Czy za pracowitością idzie przedsiębiorczość? Czy jesteśmy przedsiębiorczym narodem?

Należałoby zmodyfikować pytanie i zapytać nie o to, czy Polacy są przedsiębiorczym narodem, ale o to czy chcieliby nim być. Sądzę, że przedsiębiorczość w polskim wydaniu jest jeszcze bardzo młoda. Rozwój jednoosobowych działalności gospodarczych przyniosła przecież dopiero transformacja ustrojowa, która miała miejsce we wczesnych latach 90 poprzedniego wieku. Wtedy do Polski weszły również nowe trendy, a Polacy zaczęli dostrzegać, że mogą być nie tylko zatrudniani, ale także sami mogą zatrudniać innych w ramach zakładanych, własnych firm. Odpowiadając więc na pytanie – myślę, że sporo młodych Polaków marzy o „czymś własnym”, tj. pracy dla siebie i na własnych warunkach. Ta wizja urzeczywistnia się właśnie w ramach prowadzenia własnej działalności gospodarczej.

Czy przedsiębiorczości można się nauczyć? W naszym systemie edukacji na poziomie podstawowym nie istnieją takie przedmioty jak np. edukacja finansowa, przedsiębiorczość pojawia się dopiero w szkole średniej, czy to nie jest za późno?

To bardzo trudne pytanie, które często zadajemy sobie podczas warsztatów eksperckich i konferencji poświęconych przedsiębiorczości. Sądzę, że jako edukatorzy i nauczyciele (wszystkich szczebli) możemy wspierać młode osoby w tym trudnym wyzwaniu polegającym na tworzeniu sobie samemu przestrzeni do aktywności zawodowej. Wszystko zależy przecież od charakteru i osobowości jednostki. Jedna osoba znakomicie odnajdzie się na etacie – w określonych godzinach pracy, pracując pod zwierzchnictwem służbowym. Dla innej osoby taka formuła będzie prowadzić do stagnacji i poszukiwania nowych wyzwań i możliwości. „Moment” rozpoczęcia edukacji w tym obszarze jest owszem bardzo ważny, ale czasem okazuje się, że ważniejsze jest spotkanie na swojej drodze życiowej odpowiedniego człowieka – mentora, który pomoże w rozwinięciu skrzydeł i finalnie własnej firmy. Z drugiej strony uważam oczywiście, że edukacja w zakresie przedsiębiorczości i kreatywności jest niezwykle ważna i to na każdym etapie edukacji.

Na UKSW studenci mają wsparcie w tym zakresie. Nasz Inkubator Przedsiębiorczości działa już parę lat i prowadzi wiele ciekawych inicjatyw, np. Przestrzeń Rozwoju.

AIP na UKSW jest jednym z najmłodszych w Polsce Akademickich Inkubatorów, ponieważ został powołany do życia w 2021 roku. Jego powstanie przypadło akurat na trudny okres pandemii Covid-19, dlatego szybko skoncentrowaliśmy się na działaniach w formie online. W działalności AIP UKSW staramy się od początku edukować naszych studentów, stąd pojawiło się już bardzo wiele inicjatyw takich jak na przykład warsztaty i szkolenia. Wraz z edukacją w zakresie przedsiębiorczości bardzo ważny jest samorozwój i poznawanie swoich mocnych i słabych stron. Dlatego od samego początku łączymy przedsiębiorczość z doradztwem zawodowym oferowanym w Biurze Karier UKSW. W AIP UKSW postanowiliśmy stworzyć eksperymentalną formułę, polegającą na połączeniu usług Inkubatora z usługami naszych doradców zawodowych zatrudnionych właśnie w Biurze Karier UKSW. Taka formuła pozwala z jednej strony na pobudzanie przedsiębiorczości, a z drugiej na prace coachingowe i rozwojowe ze studentami. Formaty szkoleń połączone z indywidualnymi spotkaniami z doradcami zawodowymi cieszą się obecnie największym zainteresowaniem.

Czy wielu studentów w nich uczestniczy? Czy cieszą się powodzeniem?

Odpowiadając na to pytanie muszę na wstępie uczynić ważną uwagę. W gronie przedstawicieli AIP z całej Polski często zauważamy, że z usług Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości korzysta mniejszy odsetek studentów rodzimych uczelni, niż byśmy się tego spodziewali, a przecież oferta jest bardzo szeroka. Skąd to się bierze? Powodów jest klika. Po pierwsze w dzisiejszych czasach młodzi ludzie są „przesyceni” informacją na temat szkoleń i warsztatów (także darmowych). Panuje trend ciągłego rozwoju i doskonalenia się. Studenci mają też problem z wyborem, które zajęcia byłyby dla nich bardziej atrakcyjne lub korzystne. Po drugie istnieje nadal przekonanie, że własna firma jest tylko dla wybranych – szczęśliwców, którym powiedzie się na rynku. Niestety „czarny PR” dotyczący upadających firm po pierwszym roku działalności nie jest dla nas korzystny. Z jednej strony zatem jako AIP w pierwszej kolejności musimy przebić się z naszą ofertą przez „mur informacyjny” mediów społecznościowych, z drugiej strony musimy w ogóle od podstaw kształtować postawy przedsiębiorczości. Odpowiadając na pytanie dotyczące statystyk – jak wskazałem – największym zainteresowaniem cieszą się warsztaty tematyczne połączone w indywidualnymi konsultacjami zawodowymi

Czy nasz Inkubator pomaga studentom, którzy mają już pomysł na biznes, czy także takim, który nie wiedzą co chcą w życiu robić? Jakie kryteria trzeba spełnić, żeby skorzystać z zajęć prowadzonych przez AIP UKSW?

Z usług AIP UKSW oraz Biura Karier UKSW może skorzystać każdy student, wszystkie usługi są całkowicie darmowe. Zapraszamy również do kontaktu nauczycieli akademickich, którzy mają pomysły na projekty. Chciałbym także zaznaczyć, że osobiście prowadzę indywidualne spotkania, na które serdecznie zapraszam wszystkie osoby, które mają już jakiś pomysł na firmę lub takiego pomysłu nie mają, ale czują, że własna działalność gospodarcza jest dla nich. Chętnie pomożemy w wyborze właściwej ścieżki. Wszystkie dane kontaktowe dostępne są na stronie AIP UKSW.

Co to jest i po co powstała Ogólnopolska Sieć Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości?

Dziękuję za to pytanie, ponieważ staramy się, aby informacja o Ogólnopolskiej Sieci AIP dotarła do jak najszerszego grona osób zainteresowanych. Pierwsze spotkanie sieci odbyło się pod koniec 2023 roku. Z biegiem czasu odzywało się do nas coraz więcej nowych podmiotów, chcących wziąć udział w tej inicjatywie. Obecnie – po niespełna pół roku działalności – nasza Sieć jest już dosyć rozległa. Odbyliśmy pierwsze stacjonarne spotkanie na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (AIP UJ), a na jesieni tego roku planujemy duże wydarzenie inaugurujące z podpisaniem odpowiednich porozumień. Ideą ogólnopolskiej Sieci Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości jest stworzenie wspólnej platformy wymiany myśli i informacji w zakresie rozwoju przedsiębiorczości akademickiej w Polsce. W najbliższym czasie planujemy na przykład wydanie monografii dotyczącej roli i znaczenia akademickich inkubatorów przedsiębiorczości w ramach systemu szkolnictwa wyższego, a także przedstawiającej dobre praktyki w tym zakresie.

Rozpoczęliśmy na UKSW rekrutację, jakich rad mógłby Pan udzielić kandydatom? Czym powinni się kierować przy wyborze kierunków studiów? Czy bardziej pasją i zainteresowaniami czy też twardą kalkulacją i potrzebami rynku pracy?

Powiem szczerze, że studenci, którzy rozpoczynają naukę na studiach kilkuletnich są w trudnej i nieznanej dotąd sytuacji. Obecnie rynek pracy jest bowiem niezwykle zmienny i ciągle fluktuuje. Dysponujemy przecież danymi, które wskazują, że w najbliższych latach wiele dotychczasowych zawodów przestanie istnieć, a pojawią się takie, o których wcześniej nie słyszeliśmy. Moja rada jest taka, żeby kształcić się w czasie studiów nie tylko w zamkniętych tematycznie ramach własnego kierunku. Warto korzystać z innych możliwości jakie daje Uczelnia – jest to właśnie chociażby oferta AIP, Biura Karier czy działu współpracy międzynarodowej. Trzeba bowiem poszerzać swoje horyzonty. Dobrym pomysłem są na przykład wyjazdy zagraniczne w ramach studenckiego programu Erasmus, dzięki którym można szlifować język i zdobywać nowe kontakty, w tym również biznesowe.

Rozmawiała Katarzyna Dominiak

Dr hab. Mariusz Szyrski, prof. ucz. jest dyrektorem Akademickiego Inkubatora Przedsiębiorczości oraz pracownikiem Wydziału Prawa i Administracji UKSW.