Uczelnia musi przygotowywać studentów do wyzwań współczesnego świata

Dr hab. Anna Fidelus, prof. ucz., prorektor ds. studenckich i kształcenia mówi o rekrutacji i nowych kierunkach uruchomionych na UKSW.

Pani Rektor, na naszej Uczelni trwa rekrutacja. Do jej zakończenia jest jeszcze trochę czasu, ale czy możemy podać pierwsze dane na ten temat? Które kierunki cieszą się największą popularnością? Czy utrzymuje się trend z lat ubiegłych czyli największa popularność medycyny, psychologii, ekonomii, prawa?

Do 11 lipca mamy jeszcze kilka dni. Podobnie jak w latach ubiegłych, największym zainteresowaniem cieszą się następujące kierunki: lekarski, psychologia, prawo, pielęgniarstwo, stosunki i prawo międzynarodowe, ekonomia. Aktualnie zgłosiło się 8334 kandydatów a potwierdzenie woli przyjęcia wyraziło 5365 kandydatów, którzy już dokonali opłaty rekrutacyjnej.  Do 11 lipca, czyli do dnia zakończenia I etapu rekrutacji mogą nastąpić jeszcze zmiany, chociaż osobiście uważam, że aktualnie obserwowane tendencje będą się utrzymywały.

Jaką popularnością cieszą się nowe kierunki, biotechnologia i kognitywistyka uruchomione w tym roku?

Cieszy mnie, że na nowy kierunek kognitywistyka mamy już 156 zgłoszeń. Taki wynik potwierdza, że nasze rozeznanie zapotrzebowania kształcenia na tym kierunku sprawdziło się.

Natomiast na biotechnologię, która jest też nowym kierunkiem jest 109 zgłoszeń  Ten kierunek jest prowadzony w ramach studiów pierwszego stopnia i już widać, że tegoroczni maturzyści bardzo się nim interesują. Jest to zrozumiałe, a nawet bardzo budujące.

Biotechnologia to ważna i nowoczesna gałąź nauki i przemysłu, która wymaga od przyszłych studentów nie tylko wiedzy z zakresu biologii, ale także zainteresowań z dziedziny biofizyki, biochemii, ekologii, mikrobiologii, ochrony środowiska, genetyki i bioinżynierii. Władze Wydziału Biologii i Nauk o Środowisku, w ramach którego będzie prowadzony ten kierunek, bardzo rzetelnie przygotowywały się do wprowadzenia  biotechnologii, począwszy od opracowania koncepcji programu studiów – odpowiadającego współczesnym trendom w biotechnologii, poprzez wzmocnienie zaplecza dydaktycznego, w tym laboratoryjnego, jak również zapewnienia stanu osobowego kadry prowadzącej zajęcia na tym kierunku.

Czy powstawanie nowych kierunków dyktuje rynek pracy, potrzeby społeczne czy jeszcze jakieś inne okoliczności?

Powstawanie nowych kierunków jest wypadkową wielu czynników – również tych wymienionych w pytaniu. Należy jednak zdecydowanie podkreślić, że otoczenie społeczne i gospodarcze wyznacza, a wręcz wymusza konieczność wzmacniania nowej filozofii w procesie kształcenia akademickiego. Myślę, że dobrze się stało, że w Polsce w kształceniu akademickim nie doszło do takich rozwiązań, które uwzględniają przygotowanie w zakresie wąskich specjalizacji. Należy zwrócić uwagę na dynamizm rynku pracy, otoczenia społecznego i gospodarczego. Te potrzeby, które dzisiaj są diagnozowane na rynku pracy za kilka miesięcy mogą okazać się nieaktualne. Uczelnia musi przygotowywać studentów do permanentnych wyzwań współczesnego świata i rynku pracy.  Dlatego też programy studiów powinny być elastyczne, charakteryzować się interdyscyplinarnością, a przede wszystkim kształtować kompetencje przyszłych pracowników w szczególności: społeczno-humanistyczne, związane z zarządzaniem i etyką, kompetencjami cyfrowymi, projektowymi i kreatywnymi.  W procesie kształcenia powinna nastąpić zmiana metod kształcenia. W większym zakresie powinno wykorzystywać się metodę projektową, pracować w zespołach, co pozwoli na rozwijanie kompetencji miękkich kształtujących umiejętności współpracy a także kreatywności i analitycznego myślenia. Z pewnością w procesie projektowania nowych programów studiów należy powrócić do znaczenia nauk podstawowych i uzupełnić je treściami w ramach konkretnych kierunków, które są niezbędne w danej dziedzinie.

Które dziedziny kierunków są według Pani Rektor przyszłościowe: ekologiczne, informatyczne. Czy takie kierunki interdyscyplinarne, międzywydziałowe to przyszłość?

Zdecydowanie, tak jak wcześniej wspomniałam, przyszłość mają kierunki studiów o charakterze interdyscyplinarnym. Nie można przewidzieć wyzwań przyszłości. To co w tym momencie jest potrzebne – jutro może okazać się zbędne. Toteż kształcenie akademickie powinno umożliwiać kształtowanie kompetencji potrzebnych nie tylko do adaptacji ale również do radzenia sobie w czasach niepewnych i do sprostania kolejnym wyzwaniom. Są to kompetencje, o charakterze tranzytywnych, interdyscyplinarnych umiejętności, które można wykorzystywać w wielu kontekstach oraz do rozwiązywania wielu problemów. Chodzi tutaj o umiejętności kreatywne i analityczne oraz krytyczne, umiejętności w zakresie przedsiębiorczości, zdolności przywódczych, umiejętności cyfrowych i technicznych, świadomości globalnej i edukacji obywatelskiej.

Z drugiej strony coraz częściej się mówi, że skończone studia nie gwarantują dobrej pracy. Rynek pracy jest dość nieprzewidywalny a młodzież także coraz mniej ceni wykształcenie wyższe.

Najważniejszą cechą kształcenia akademickiego jest przekazanie wiedzy i umiejętności pozwalających na zrozumienie świata, znalezienie odpowiedzi na pytanie „dlaczego świat jest taki, jaki jest i jakie rządzą nim prawa” – niezależnie od tego, czy chodzi nam o świat natury, czy społeczeństwa. Wiedza tworzy szerszy i konieczny kontekst dla umiejętności, nadając im większą skuteczność i pozwalając je kontrolować. Absolwent szkoły wyższej musi posiadać racjonalne rozumienie świata, a zatem musi przyswoić  stosowną wiedzę teoretyczną. Wprawdzie pojawiają się, także w Polsce, popularne inicjatywy społeczne w rodzaju ruchu „zwolnieni z teorii”, ale promują one raczej aktywne metody nauczania niż odejście od wiedzy.

Czym UKSW wyróżnia się na tle innych uczelni?

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego to uczelnia funkcjonująca na solidnych podstawach, którą tworzą tradycja i wartości.  UKSW to uczelnia młoda, a jednak stabilna i silna, ugruntowana w wybranych kierunkach działania i otwarta na Człowieka.

Wyróżniamy się dynamizmem, aktywnością, nieustannym poszukiwaniem i tworzeniem. W tym działaniu zawsze na pierwszym miejscu stawiamy Człowieka.

Czy dalej dominuje przekonanie, że w Warszawie jesteśmy „uniwersytetem drugiego wyboru”? Chyba coś powoli zmienia się w tym zakresie, budujemy własną markę.

Nieuprawnionym jest stwierdzenie „drugiego wyboru”. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie w tym roku świętuje jubileusz 25 – lecia. UKSW jest uczelnią, która silnia zaznacza się na rynku kształcenia akademickiego. Dane rekrutacyjne to potwierdzają. Z roku na rok rośnie liczba kandydatów, którzy w procesie rekrutacji, jako pierwszy i jedyny wskazują nasz Uniwersytet. Budujemy własną markę i jesteśmy rozpoznawalni. Głównymi atutami naszej Uczelni, obok wysokiego poziomu merytorycznego kadry prowadzącej zajęcia, jest otwartość, przyjazność i kreatywność – zarówno pracowników akademickich, administracyjnych, jak również studentów i doktorantów. Pracownicy, studenci i doktoranci są wybitnymi ambasadorami naszej Uczelni, budują rozpoznawalny jej wizerunek. Wszelkie inicjatywy – pracownicze, studenckie i doktoranckie odbijają się szerokim – pozytywnym – echem w Polsce i na świecie. Działalność naukowa, społeczna, rekreacyjna i sportowa naszych Pracowników i Samorządów – studenckiego i doktoranckiego jest znana również w środowisku lokalnym.

Rozmawiała Katarzyna Dominiak

Dr hab. Anna Fidelus, prof. ucz. z UKSW jest związana od 2000 r., najpierw jako adiunkt w Instytucie Studiów nad Rodziną, następnie na Wydziale Nauk Pedagogicznych, gdzie w latach 2012-2016 pełniła funkcję prodziekana. Od 2016 r. jest prorektorem ds. studenckich i kształcenia.