Przejdź do treści

Katalog Grodzisk Warmii i Mazur wyróżniony. Gaudeamus dla Wydawnictwa Naukowego UKSW

Prestiżowe wyróżnienie Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych za walory edytorskie w konkursie Gaudeamus otrzymał tom 4 Katalogu Grodzisk Warmii i Mazur.

Wyróżnienie Gaudeamus zostało przyznane ostatniemu z czterech wydanych dotychczas tomów w serii Katalogu Grodzisk Warmii i Mazur. Zostały w nim zaprezentowane wyniki badań przeprowadzonych w latach 2011-2024 przez Instytut Archeologii na Wydziale Nauk Historycznych UKSW w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Celem projektu jest sporządzanie możliwie pełnej, rzetelnej dokumentacji pozostałości dawnych grodów, znajdujących się na terytorium Warmii i Mazur, z zastosowaniem, oprócz metody tradycyjnych wykopalisk, dokumentacji cyfrowej, w tym lotniczego skaningu laserowego, jak również tzw. analizy radiowęglowej, pozwalającej na precyzyjne określenie chronologii badanych obiektów.

Badania osiedla obronnego z wczesnej epoki żelaza w Wilknitach, pow. braniewski zdj. R. Solecki

Prowadzone badania stanowiły weryfikację dotychczasowych ustaleń dotyczących chronologii grodzisk już znanych. Część z nich, choć że od wielu lat wpisania do ewidencji bądź rejestru zabytków, nigdy nie była badana przez archeologów.

Weryfikacja Jeziora Jeziorak przy grodzisku na wyspie Wielka Żuława. To tu odkryto relikty średniowiecznego mostu, zdj. P. Stencel

W katalogu opublikowanym przez Wydawnictwo Naukowe UKSW znalazły się wszystkie skatalogowane obiekty, których istnienia potwierdziły badania archeologiczne, ale również takie, które w dotychczas istniejącej literaturze były opisywane jako grodziska, a w trakcie badań archeologicznych okazały się nimi nie być.

– Przeprowadzone rozpoznanie i weryfikacja wprowadzają nowe źródła do badań  nad rozwojem osadnictwa na omawianym obszarze, począwszy od okresu wczesnej epoki żelaza aż po późne średniowiecze – mówi dr Rafał Solecki, kierownik projektu w latach 2018-2024. – Nie jest to publikacja prosta w odbiorze. Prezentacji źródeł archeologicznych, kartograficznych i historycznych, dotyczących dość specyficznego typu stanowisk archeologicznych, jakim są grodziska, na niewielkim obszarze województwa warmińsko-mazurskiego, trudno konkurować z tytułami przeznaczonymi dla szerokiej publiczności. Dlatego uzyskanie wyróżnienia było dla naszego zespołu miłym zaskoczeniem. Dostrzeżenie i docenienie tej publikacji oznacza, że cały zespół osób zaangażowanych w jej przygotowanie wykonał pracę na najwyższym poziomie.

Pomysłodawcą i wieloletnim kierownikiem projektu Katalog grodzisk Warmii i Mazur był w latach 2011-2017 prof. dr hab. Zbigniew Kobyliński, twórca i dyrektor w latach 2008-2019 Instytutu Archeologii UKSW. Dr Rafał Solecki, kierujący projektem w latach 2018-2024, brał udział w jego realizacji od samego początku. Najpierw jako archeolog płetwonurek, członek zespołu dr. hab. Andrzeja Pydyna z toruńskiego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prowadził rozpoznanie badanych w ramach projektu jezior przy grodziskach. W 2013 r. dołączył do zespołu prowadzącego archeologiczne badania wykopaliskowe na lądzie. Pierwsza część projektu zakończyła się w 2017 r. publikacją dwóch tomów opracowania pod redakcją prof. dr. hab. Zbigniewa Kobylińskiego. Badania kontynuował zespół kierowany przez dr. Rafała Soleckiego w latach 2018-2024, czego pokłosiem są dwa kolejne tomy opracowania. W ciągu 12 lat trwania projektu odnaleziono 61 grodzisk, w tym 12 dotąd niezewidencjonowanych obiektów tego typu. Poddany weryfikacji obszar stanowi jedną piątą powierzchni województwa warmińsko-mazurskiego.

Konkurs Gaudeamus jest organizowany przez Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych we współpracy z Targami w Krakowie, pod ich patronatem, w celu promowania oraz wyróżniania uczelnianych oficyn wydawniczych za publikowanie najbardziej wartościowych polskich książek naukowych i dydaktycznych.

29 października 2024