UKSW współorganizatorem debaty o przyszłości Kościoła – „Kościół dziś, Kościół jutra”

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie był jednym z czterech współorganizatorów ogólnopolskiej konferencji „Kościół dziś, Kościół jutra – Nowy Pontyfikat”, która odbyła się 6 czerwca 2025 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II.

Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli środowisk akademickich i wspólnot kościelnych. Celem spotkania była wspólna refleksja nad przyszłością Kościoła katolickiego w kontekście rozpoczętego niedawno pontyfikatu papieża Leona XIV.

Konferencję współorganizowały cztery uczelnie: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu oraz Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Pierwszy panel „Nowy pontyfikat w zglobalizowanym świecie” prowadził Tobiasz Lech, dyrektor Biura Komunikacji i Promocji UKSW, który wprowadzając do debaty wskazał, że obecne wyzwania Kościoła odnoszą się do postępującego procesu sekularyzacji, szczególnie na starym kontynencie. Z obserwacji prowadzącego wynika, że problemy  zmniejszającej się liczby wiernych nie dotyczą ogólnego procesu, ale wszystkich tych, którzy „po ciuchu odchodzą od wiary i Kościoła”. Prowadzący zastanawiał się, „jak Kościół może reagować na te ciche, odejścia oraz czy nowy pontyfikat może dawać większe szanse na to, aby procesowi odchodzenia od wiary zapobiec”.

Uczelnie reprezentowali: dr hab. Michał Wyrostkiewicz (KUL), dr Paulina Guzik (UPJPII), ks. dr Michał Mraczek (PWT), ks. prof. Wojciech Grygiel (UPJPII). Wśród ekspertów pierwszego panelu znalazł się dr Igor Kilanowski z Wydziału Prawa Kanonicznego UKSW, Dyrektor Kancelarii Rektora UKSW, który podkreślił:

– Radość z wyboru nowego papieża wynika z osamotnienia. Okres żałoby po śmierci papieża Franciszka to okres sede vacante, w którym u steru łodzi piotrowej nikogo nie ma. Dlatego tak bardzo ucieszyliśmy się, że „mamy papieża”. To nie jest radość, bo jest ktoś „nowy”, ale dlatego, że Pan Bóg, za sprawą kardynałów zgromadzonych w Kaplicy Sykstyńskiej daje nam kolejnego duchowego zwierzchnika, pasterza, który ma nas prowadzić. Nie jesteśmy już zatem jak biblijne „owce nie mające pasterza”. (…) Pamiętać zatem musimy w kontekście nowego wyboru, że nie mówimy tu o politycznym przywódcy – a o Biskupie Rzymu, który służy i prowadzi cały Kościół powszechny. Owszem, działania Stolicy Apostolskiej w różnych kontekstach: społecznych, politycznych, charytatywnych wypełniają misję i zadania Kościoła, ale najważniejszym jest duchowe kierownictwo zgodne z Pismem Świętym i Tradycją – wskazał. 

W dyskusji poruszono kwestię wyzwań nowego pontyfikatu w kontekście społecznym i komunikacji papieża i Watykanu z wiernymi. Dr Igor Kilanowski wskazał:

– Nie nazywam tego wyłącznie komunikacją – jest to kwestia nauczania. Jako wierny oczekuję, że nowy pontyfikat zapewni spójność doktrynalną, bez konieczności prostowania wypowiedzi Ojca Świętego przez rzeczników prasowych. Papież – choć nie zawsze wypowiada się ex cathedra – jest przecież duchowym przywódcą, którego słowa powinny być jasne i zrozumiałe. Wierzę, że Ojciec Święty Leon XIV, choć jest następcą Franciszka, kontynuuje przede wszystkim misję św. Piotra – i że jego zadaniem, zgodnie z ostatnim kanonem Kodeksu Prawa Kanonicznego, jest prowadzić lud Boży do zbawienia. Pierwsze 30 dni pontyfikatu dają nadzieję na powrót do tej jednoznaczności nauczania, której wielu z nas potrzebuje – niezależnie od tego, czy ma się 20, 30 czy 40 lat.

W drugim panelu „Kościół to ja – pontyfikat w oczach wiernych”, prowadzonym przez Wojciecha Iwanowskiego z Fundacji Obserwatorium Społecznego, wystąpił m.in. dr Piotr Zakrzewski z Instytutu Nauk o Polityce i Administracji Wydziału Społeczno-Ekonomicznego UKSW oraz reprezentujący pozostałe uczelnie: prof. Monika i Maciej Münnichowie (KUL), ks. dr Robert Muszyński, ks. dr hab. Damian Wąsek (UPJPII).

Dr Zakrzewski podkreślił, że budowanie wspólnoty i relacji jest bardzo istotne i zgodne nie tylko z ruchem synodalnym, ale również na gruncie społecznym i świeckim.

– Praktycznym wymiarem jest staranie się o to, żebyśmy nie byli wolnymi elektronami przesiąkniętymi konsumpcjonizmem i indywidualizmem tylko starali się budować tę wspólnotę. Człowiek realizuje się we wspólnocie, w relacjach z innymi i to jest bardzo istotny aspekt, który również znalazłem w treściach kilku homilii nowego papieża.

Prelegenci wskazywali, że wspólnoty i ruchy kościelne są dla wszystkich oraz nie zwalczają się wzajemnie. W Kościele każdy ma swoje miejsce, a nowy papież, nie jest zwolennikiem tej czy innej wspólnoty. Każdy może wybrać w różnych formach aktywności duchowej swoje konkretne miejsce w którym może rozwijać swoje powołanie w Kościele.

W trzecim panelu „Przyszłość to my”, prowadzonym przez Jarosława Chojnackiego ze Szkoły Doktorskiej KUL, głos zabrała młodzież akademicka z całej Polski. Wśród uczestników UKSW reprezentował student Maciej Urbański z Wydziału Prawa Kanonicznego oraz Wydziału Społeczno-Ekonomicznego UKSW. Prelegent podkreślił, że mimo otwartości, gościnności i społecznikowskiej postawy, które cechują Polaków – szczególnie młode pokolenie – coraz wyraźniej dostrzegalne są wśród młodych ludzi poczucie zagubienia i niepewności. W tym kontekście wyraził nadzieję, że ewentualna pielgrzymka papieża Leona XIV do Polski mogłaby stać się impulsem do duchowego przebudzenia. Jak zaznaczył, młodzi oczekują dziś, by Ojciec Święty zaprosił ich do autentycznej rozmowy, dał im motywację i odwagę do głoszenia Dobrej Nowiny oraz otwartego świadczenia o wierze i zbawieniu.

Obok Macieja Urbańskiego z UKSW w panelu dyskutowali również: Franciszek Kubiak, Jakub Sidorowicz (KUL), Julia Bujas i Tomasz Kwiek (UPJPII). 

Konferencję podsumował panel pt. „Spójna wizja czy rozbieżne oczekiwania?” prowadzony przez Wojciecha Andrusiewicza z Akademii Nowoczesnych Mediów i Komunikacji KUL. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego reprezentował w imieniu ks. prof. dr. hab. Ryszarda Czekalskiego, rektora UKSW ks. dr hab. Ryszard Sadowski, prof. ucz., prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej.

– W całej dyskusji wielokrotnie wskazywano niewątpliwą umiejętność nowego papieża komunikowania się w wielu językach. Myślę, że można mówić o nim jako o poliglocie. Trzeba jednak pamiętać, że najważniejszym jest to co chcemy powiedzieć, a nie w jakim języku i w jaki sposób. Choć to wielka przewaga czy atut, to najważniejszym jest aby, jak wskazywaliśmy wszyscy w poszczególnych panelach, być człowiekiem dialogu. Niezbędne są takie momenty, nawet dla papieża, który ma przecież pełnię władzy, kiedy się słucha – wskazał ks. prof. Ryszard Sadowski.

Podsumowania dokonali wraz z ks. prof. Ryszardem Sadowskim: ks. prof. Mirosław Kalinowski, Rektor KUL, ks. prof. Robert Tyrała, rektor UPJPII oraz ks. prof. Sławomir Stasiak, rektor PWT we Wrocławiu. 

Całość konferencji dostępna jest tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=cXs4i_WtjlI&t=3s