O kryzysie ekologicznym z perspektywy filozofii i etyki

Filozoficzna refleksja nad kryzysem ekologicznym potwierdza, że ma on charakter antropologiczny – powiedział prorektor ds. promocji i współpracy z otoczeniem UKSW, dr hab. Sebastian Sikorski, prof. ucz otwierając konferencję z cyklu „Ekologia Humanistyczna”.

W dniach 18-19 września na UKSW odbyła się zorganizowana przez prorektora ds. nauki i współpracy międzynarodowej ks. dr. hab. Ryszarda Sadowskiego, prof. ucz. oraz przez Centrum Ekologii i Ekofilozofii konferencja „Filozofia i etyka środowiskowa wobec kryzysu ekologicznego”. Była to już 19 edycja konferencji z cyklu „Ekologia Humanistyczna”.

Wydarzenie zgromadziło reprezentantów 30 ośrodków naukowych z 9 krajów: Chorwacji, Włoch, Litwy, Mołdawii, Rumunii, Słowacji, Tajlandii, Ukrainy i Polski.

Prorektor ds. promocji i współpracy z otoczeniem, dr hab. Sebastian Sikorski, prof. ucz. otwierając konferencję w imieniu rektora ks. prof. Ryszarda Czekalskiego, zwrócił uwagę na potrzebę interdyscyplinarnego spojrzenia na kwestię kryzysu ekologicznego, który ma charakter antropologiczny:

– Kryzys nie jest tylko kryzysem przyrody, lecz kryzysem cywilizacji, w obrębie której przyroda narażona jest na nadużycie i zniszczenie. Jeżeli przyczyny kryzysu mają charakter antropologiczny, to i rozwiązania muszą mieć taki charakter. Nie dziwi więc, że o kryzysie ekologicznym będą razem dyskutować filozofowie, biolodzy, ekonomiści, prawnicy, teolodzy i inżynierowie – powiedział.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik. Współorganizatorami, obok Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego byli: Comenius University in Bratislava ze Słowacji, Salesian Pontifical University z Rzymu, Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego z Polski oraz Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego.

Podczas konferencji poruszono szereg kluczowych wyzwań ekologicznych, przed którymi stoi współczesne społeczeństwo. Dyskusje koncentrowały się wokół wartości przyrody oraz moralnej oceny ludzkich postaw wobec środowiska naturalnego. Uczestnicy podejmowali tematy związane z etyką, filozofią społeczną i polityczną, analizując m.in. kwestie sprawiedliwości ekologicznej w kontekście emisji zanieczyszczeń, eksploatacji zasobów naturalnych oraz ich konsekwencji.

Zwrócono uwagę na nieproporcjonalny podział korzyści i zagrożeń wynikających z eksploatacji przyrody, które dotykają poszczególne kraje w różnym stopniu. Podkreślono również wagę odpowiedzialności międzypokoleniowej — zarówno wobec przyszłych pokoleń, jak i wobec gatunków pozaludzkich — w kontekście ograniczoności zasobów planety. Konferencja skłoniła do refleksji nad aktualnym stylem życia oraz koniecznością wypracowania realistycznej koncepcji miejsca człowieka w świecie i jego relacji z przyrodą.

Konferencje z cyklu „Ekologia Humanistyczna” zainicjował śp. ks. prof. Józef Marceli Dołęga. Począwszy od roku 2006 odbywały się one corocznie pod hasłem „Ekologia Społeczna” aż do roku 2016. Po śmierci Księdza Dołęgi nieco zmodyfikowano profil konferencji, zmieniając nazwę cyklu na „Ekologia Humanistyczna”. Ze względu na łączność z pierwotnym zamysłem ks. prof. J. M. Dołęgi i dla uszanowania Jego Osoby postanowiono jednak kontynuować numerację konferencji. Stąd pierwsza konferencja z tego cyklu została nazwana XI konferencją z cyklu „Ekologia Humanistyczna”.