RozmowyProf. dr hab. Przemysław Urbańczyk, postanowieniem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, został odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.
Krzyż Wolności i Solidarności to polskie cywilne odznaczenie państwowe dla działaczy opozycji antykomunistycznej, ustanowione w 2010 r. Nadawane jest osobom, które w okresie PRL zasłużyły się w walce o niepodległość i suwerenność Polski oraz respektowanie praw człowieka, prowadziły zagrożoną odpowiedzialnością karną lub represjami działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności. Odznaczenie nadaje Prezydent RP na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, wnioski o nadanie odznaczenia mogą składać również organizacje społeczne i zawodowe. Pierwsze nadania Krzyża Wolności i Solidarności miały miejsce w czerwcu 2011 r., przy okazji obchodów 35. rocznicy wydarzeń radomskich.
Prof. Przemysław Urbańczyk, profesor zwyczajny w Instytucie Archeologii UKSW oraz w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN, kierownik katedry Archeologii Pradziejów i Średniowiecza Europy, w latach 80. należał do struktury Ogólnopolskiego Komitetu Nauki Oświaty i Kultury. Zaopatrywał w papier słynne, ukazujące się w podziemnym obiegu wydawniczym pismo „KOS”, zaopatrzył redakcję w powielacz, na którym drukowano pismo. Poszukiwał zakonspirowanych lokali dla pisma. W latach 1983-89 stworzył i prowadził podziemne archiwum NSZZ Solidarność Regionu Mazowsze w zakresie oświaty, kultury i nauki. W okresie od 1982 r. do września 1986 r. był współpracownikiem Biura Oświata-Nauka-Kultura przy Regionalnej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” Regionu Mazowsze. Pełniąc rolę łącznika pomiędzy prowadzącą Biuro Krystyną Gutowską a zespołem Kultury Niezależnej, przekazywał korespondencję, listy i dokumenty wiceprzewodniczącemu Regionu Wiktorowi Kulerskiemu.
Zainteresowania badawcze prof. Przemysława Urbańczyka koncentrują się wokół archeologii i historii wczesnego średniowiecza Polski, Europy Środkowo-Wschodniej, Skandynawii i wysp północnego Atlantyku, teorii badań archeologicznych, historii archeologii i metodyki prac wykopaliskowych. Prowadził on badania wykopaliskowe w: Anglii, Kuwejcie, Norwegii i Peru oraz na Islandii i na Barbudzie. Jest kierownikiem grantów KBN, FNP, NID, NPRH i NCN. Obecnie kieruje projektem Dziedzictwo Kulturowe i Przyrodnicze Puszczy Białowieskiej.
Prof. Przemysław Urbańczyk, wykładowca akademicki od 1992 r., promotor 50 prac magisterskich i 6 doktoratów, jest członkiem komitetów eksperckich w Polsce i za granicą, członkiem komitetów redakcyjnych: “Archaeologia Islandica”, “Journal of the North Atlantic”, „Medieval Worlds” i pisma “Sprawozdania Archeologiczne”. Wygłaszał gościnne wykłady na uniwersytetach europejskich (Anglia, Czechy, Francja, Irlandia, Niemcy, Norwegia, Rosja, Słowacja, Szkocja i Szwecja) i amerykańskich (USA i Peru). Redaktor naukowy 16 tomów zbiorowych (11 wydano w językach kongresowych) oraz serii: „The Past Societies. Polish Lands from the First Evidence of Human Presence to the Early Middle Ages” (2017 – 5 tomów) i „Origines Polonorum” (do 2018 r. wydano 13 tomów), prof. Przemysław Urbańczyk jest autorem ponad 400 publikacji, w tym 15 książek.
07 lipca 2025
