Unikalne odkrycie archeologów z UKSW

Osadę rzymskich emigrantów z Dalmacji, uciekających przed plemionami germańskimi odkryli w Chorwacji archeolodzy z Instytutu Archeologii UKSW pod kierownictwem dr. hab. Fabiana Welca, prof. ucz.

Podczas kolejnego sezonu badań przebadano m. in. unikalny rzymski kompleks willowy (villa rustica), który zlokalizowano dzięki badaniom georadarowym w zatoce Podsilo na północy wyspy Rab.

Okazało się, że kompleks ma wiele etapów użytkowania, począwszy od wczesnego okresu rzymskiego do okresu bizantyjskiego włącznie, kiedy to w pozostałościach zrujnowanej już willi wzniesiono architekturę drewnianą.

– Wiążemy to z napływem odsadników-emigrantów z zagrożonych najazdami barbarzyńców obszarów dzisiejszej północnej Chorwacji, które zostały odbite z rąk Ostrogotów przez cesarza Justyniania w VI wieku n.e. – mówi prof. Fabian Welc. – Zdają się to potwierdzać znaleziska monet bizantyjskich oraz ostrogockich z tego właśnie czasu. Co jest zaskakujące emigranci adaptowali zrujnowaną willę na swoje potrzeby, dokonywali tylko niezbędnych napraw, stawiając drewniane ściany i dachy.  Mimo takich warunków utrzymywali stosunkowo wysoki standard życia. W omawianych kontekstach archeologicznych znaleźliśmy wyłącznie importowane naczynia afrykańskie na oliwę i wino, szkło oraz liczne przedmioty brązowe, w tym także monety – dodaje.

Zdaniem prof. Welca wszystko to świadczy o intensywnych kontaktach wyspy Rab z rzymskimi prowincjami afrykańskimi oraz z innymi obszarami nad Morzem Śródziemnym.

Na zdjęciu i zdjęciu tytułowym prof. Fabian Welc podczas prac badawczych na wyspie Rab

– Analogiczna faza datowana jest na VII wiek, kiedy ponownie dokonano  prowizorycznej reparacji kompleksu willowego. Być może ponownie mamy doczynienia z falą osadników – emigrantów, tym razem szukających schronienia przed Słowianami, którzy wdzierali się wówczas na Bałkany. Ta faza osadnicza na wyspie Rab jest czymś unikalnym i pierwszym tego rodzaju znaleziskiem w regionie północno – wschodniego Adriatyku. Daje ona wejrzenie w procesy migracyjne zachodzące u schyłku antyku i początków średniowiecza, co jest ewenementem w materiale archeologicznym – mówi kierownik projektu.

Dzięki tegorocznym skanowaniom radarowych w zachodniej części badanej zatoki naukowcy odkryli także monumentalny budynek, najpewniej wyłożony mozaikami, o czym świadczą znaleziska licznych tesser – kostek tworzonych mozaiki podłogowe na powierzchni gruntu.

– Plan tego założenia świadczy o tym, że spełniał on funkcję termalne, co będziemy starać się potwierdzić w trakcie przyszłorocznych wykopalisk – zapowiada prof. Fabian Welc.

Badania prowadzone od kilku lat w ramach projektu „Topografia Archeologiczna wsypy Rab” w Chorwacji finansowane są przez Narodowe Centrum Nauki. W projekt zangażowane są: gmina Lopar wyspy Rab, Instytut Archeologii UKSW, Instytut Archeolgii w Zagrzebiu oraz Centrun Ryzyka Systemowego Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego.