Brama kamedulska na kampusie Dewajtis

Remont wjazdowej zabytkowej bramy kamedulskiej jako zachowanego fragmentu ogrodzenia zespołu klasztornego Kamedułów na Bielanach przy ul. Dewajtis 3/5.

Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków przyznał UKSW dotację celową w wysokości 103 073,00 zł na wykonanie prac i robót budowlanych zabytkowej bramy kamedulskiej jako zachowanego fragmentu ogrodzenia zespołu klasztornego Kamedułów na Bielanach przy ul. Dewajtis 3/5.

Historia

Przedmiotowa brama wraz z przylegającym doń murem stanowią fragment ocalałego oryginalnego ogrodzenia dawnego zespołu klasztornego kamedułów, usytuowanego na warszawskich Bielanach. Niegdyś brama prowadziła na gospodarczy dziedziniec, na którym znajdowały się zamieszkiwane przez kamedułów eremitoria oraz klasztorne oficyny z pomieszczeniami przeznaczonymi do wspólnego użytku wraz z zapleczem gospodarczym. Teren klasztorny został podarowany kamedułom 5 listopada 1639 r. przez króla Władysława IV Wazę jako wotum za wiktorię smoleńską. Jednak murowaną świątynię wraz z eremitoriami zaczęto wznosić dopiero za czasów panowania jego następcy Jana II Kazimierza. Na przestrzeni lat na terenie zespołu klasztornego, po wypędzeniu zeń kamedułów w czasie zaborów, swoją siedzibę znalazło Gimnazjum Zakonu Marianów, następnie Akademia Teologii Katolickiej powstała na kanwie Wydziału Teologii Katolickiej usuniętego z Uniwersytetu Warszawskiego przez komunistyczne władze. Obecnie mieści się tu Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w który we wrześniu 1999 r. przerodziła się Akademia Teologii Katolickiej. Jak widać, historia miejsca, do którego wiedzie zabytkowa brama jest bardzo bogata. Do dziś zachowało się 13 eremitoriów, nad częścią z nich opiekę sprawuje UKSW, inne zaś zamieszkiwane są przez osoby świeckie.

Opis

Brama wraz z przylegającymi doń skrzydłami muru wkomponowana jest między Eremitorium nr 1, a budynek dawnego Rektoratu ATK, będący jednocześnie dawną siedzibą Gimnazjum Zakonu Marianów. Obydwie budowle stanowią zabytki wpisane do rejestru. Brama jest fragmentem ciągu komunikacyjnego prowadzącym do pozostałych eremitoriów oraz budynków uniwersyteckich. Jej budowę datuje się na połowę XVIII w. Wykonana została tradycyjną techniką murarską. Prostokątne filary zdobią gładkie pilastry. Dominantę plastyczną stanowi rzeźbiony krater, będący podstawą pod ażurowy krzyż. W 2007 r. ulewne deszcze przyczyniły się do uszkodzenia kamiennego zwieńczenia z metalowym krzyżem. Obecnie trwający remont bramy dzięki otrzymanej dotacji pozwoli na przywrócenie jej dawnej świetności.