ProjektyDr Olga Broniś, wykładowca na kierunku filologia włoska i językoznawca z Instytutu Językoznawstwa UKSW, znalazła się wśród laureatów szóstej edycji organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki konkursu MINIATURA.
Piza, Florencja i Katania na Sycylii to cele badawcze dr Broniś. Temat „Wpływy międzyjęzykowe a kanoniczność natywnego systemu językowego: fonologiczne zmianom w języku włoskim na podstawie analizy zapożyczeń” brzmi może niezrozumiale dla zwykłego zjadacza chleba. Ale nie dla dr Olgi Broniś, absolwentki germanistyki, italianistyki i anglistyki, której pasją jest właśnie fonologia, czyli nauka o systemach dźwiękowych języków. A ściślej rzecz ujmując fonologia włoska. A także szeroko pojęta wielojęzyczność.
– Włochy to stosunkowo młode państwo, w którym dialekt toskański stał się językiem narodowym – mówi laureatka MINIATURY 6 – Ale wielu Włochów jest wciąż dwujęzycznych czyli mówi językiem oficjalnym, używając też lokalnego dialektu.
Tym razem przedmiotem badań będą, chętnie używane zarówno w żargonach specjalistycznych jak w mowie codziennej, zapożyczenia z języków obcych i ich wymowa.
– Język włoski nie toleruje wyrazów zawierających spółgłoski na końcu wyrazu – tłumaczy dr Broniś – dlatego budzi ciekawość, jak z ich wymową radzą sobie Włosi. Z określającym suszarkę, a przejętym z niemieckiego słowem fon, stosowanym wymiennie z włoskim asciugacapelli. Albo ze słowem weekend, który wypiera rodzime fine settimana. Czy zwycięży skłonność do wymowy zgodnej z wymogami rodzimej fonologii. Ze „wstawianą” na końcu wyrazu samogłoską: odpowiednio [ˈfↄnnә] i [wikɛndǝ].) Czy zachowana zostanie łamiąca zasady języka włoskiego angielska forma wyjściowa.
– Dlaczego tak jest – zastanawia się badaczka – dlaczego czasami wyrazy obce wymawiane są jak w przypadku słowa hot dog z dodatkową samogłoską na końcu wyrazu, a czasem, gdy mamy do czynienia ze słowem hamburger – bez.
W rozstrzygnięciu językoznawczej, wykraczającej poza granice Włoch, debaty, mają pomóc, wykonane przy współpracy włoskich uczelni, zarejestrowane w niezbadanych dotąd miejscach, pionierskie nagrania 60 osób. Będą one czytały teksty zawierające obco brzmiące słowa. Chodzi między innymi o sprawdzenie zależności między sposobem wymowy importowanych słów a miejscem zamieszkania, pochodzeniem, czy poziomem znajomości języka angielskiego rozmówców. Zgromadzona baza danych posłuży dalszym, zakrojonymi na szerszą skalę, badaniom nad tożsamością języka włoskiego w obliczu inwazji obcych wpływów językowych.
NCN przyznał dr Oldze Broniś grant w wysokości 31889 zł. I edycja konkursu MINIATURA została rozstrzygnięta w 2017 roku. W ciągu sześciu lat trwania konkursu przyznano 122871040 zł. Z grantów NCN skorzystało dotąd 3858 naukowców.
W tym roku, według opublikowanej na stronie NCN informacji „niemal 20 mln zł” otrzymało 580 osób. Celem konkursu MINIATURA jest wspieranie młodych badaczy ze stopniem co najmniej doktora, w prowadzeniu „pojedynczych działań naukowych”, w tym wyjazdów, będących wstępem do większych projektów badawczych ogólnopolskich i międzynarodowych.
16 listopada 2022
