Festiwal Nauki 2024

Kilkadziesiąt wydarzeń odbyło się na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego podczas 28. warszawskiego Festiwalu Nauki.

Jak co roku w programie Festiwalu Nauki na UKSW znalazły się wydarzenia z różnych dziedzin: od medycyny, matematyki, chemii przez historię, wiedzę o kulturze, po prawo i ekonomię. Prelekcje, warsztaty i lekcje festiwalowe odbywały się w salach wykładowych, uczestnicy festiwalu mieli też okazję do wzięcia udziału w warsztatach odbywających się w laboratoriach uniwersyteckich.

Nasza Uczelnia zorganizowała wykłady otwarte dla wszystkich chętnych oraz lekcje pokazowe dla uczniów szkół podstawowych i średnich, na kampusach: Dewajtis i Wóycickiego, i po raz pierwszy na naszym trzecim kampusie w Multidyscyplinarnym Centrum Badawczym.

Oprócz wykładowców, w organizację i prowadzenie zajęć festiwalowych włączyli się studenci UKSW. Zgodnie podkreślali, że Festiwal Nauki jest szansą na uzyskanie wiedzy znacznie bardziej wiarygodnej niż ta wyselekcjonowana przez wyszukiwarkę internetową.

Pojedynek ze stresem

Na Wydziale Medycznym. Collegium Medicum odbył się między innymi cykl cieszących się zainteresowaniem wykładów otwartych na temat kawy, alkoholu i diety z perspektywy immunologii i genetyki. Słuchacze dowiedzieli się jak stres wpływa na odporność i zdrowie, a także o skutkach palenia wyrobów tytoniowych.

Dr Jacek Połosak, opiekun Koło Naukowego Medycyny Molekularnej, przygotował ze studentami cykl dotyczący wpływu palenia wyrobów tytoniowych na nasze zdrowie. Przywołał przerażające statystyki, z których wynika, że rocznie w Polsce umiera 60 tysięcy osób na nowotwory spowodowane paleniem, przy czym przyczynia się ono nie tylko do rozwoju raka płuc, ale także np. osteoporozy i paradontozy.

Cykl o wpływie przewlekłego stresu na odporność i zdrowie zaprezentowali studenci z Koła naukowego Immunis, kierowanego przez prof. dr hab. n. med. Grażynę Gromadzką.

– Wybrałam ten temat, żeby ludzie zdali sobie sprawę z niszczącej siły stresu – mówiła prof. Grażyna Gromadzka. – Do niedawno nie przypuszczano jak bardzo może się on przyczyniać do rozwoju nowotworów, cukrzycy, depresji, chorób serca, przewodu pokarmowego, skóry czy alergii. Gdy wskazuje się na palenie, picie i nieprawidłową dietę jako czynniki wywołujące choroby cywilizacyjne, zbyt mało wspomina się o dewastującym zdrowie stresie.

Prelegenci podkreślali kluczową rolę diety, snu i aktywności fizycznej w budowaniu odporności, osłabianej przez przewlekły stres. Uczestnicy zajęć mogli się dowiedzieć w jaki sposób na redukcję stresu i wzmocnienie odporności przeciwwirusowej i przeciwnowotworowej wpływa muzyka, jak wszechstronny jest wpływ tańca na zdrowie, jaka jest lecznicza siła zapachów, jaką terapeutyczną moc ma relaksacja, medytacja czy odpowiednie techniki oddechowe.

Pochodna, rata kredytu i barwniki życia

Podczas wykładu przygotowanego przez studentów koła matematycznego „Inny wymiar” pod kierunkiem dr Krzysztofa Rutkowskiego można było dowiedzieć się jak w życiu codziennym zastosować matematyczną pochodną.

W trakcie zajęć w laboratorium chemicznym uczniowie pod okiem dr. Jarosława Kowalskiego i dr. inż. Arkadiusza Listkowskiego przeprowadzili syntezę związku należącego do grupy tzw. barwników życia, obecność których warunkuje istnienia życia na Ziemi. Oprócz odpowiedniego wprowadzenia teoretycznego uczestnicy zajęć mieli okazję zapoznać się z praktycznymi aspektami syntezy organicznej, w tym typowymi metodami rozdziału związków chemicznych, a przy tym poznać dostępną na uczelni aparaturę pomiarową.

O praktycznym wymiarze ekonomii mogli się przekonać licealiści słuchający wykładu dr. Piotra Śliwki. Dowiedzieli się między innymi czym różni się pożyczka od kredytu, w jaki sposób wyznaczyć ratę kredytu, czy wśród wielu ofert kredytu wybór najniższej raty jest zawsze najkorzystniejszy.

Dr hab. Marek Wolf, prof. ucz. wygłosił fascynujący wykład nt. fraktali czyli istniejących w przyrodzie figur geometrycznych o nieregularnych kształtach. Uczniowie II klasy matematyczno-informatycznej I LO im. Bolesława Krzywoustego w Nakle mówili, że zarówno sposób przekazania, osobowość profesora jak tematyka były interesujące. Spośród wykładów, w których wzięli dotychczas udział na warszawskich uczelniach, ten okazał się najciekawszy.

Poszukiwanie prawdy i ciekawość świata

Kilkudziesięciu uczniów z trzech warszawskich szkół wysłuchało wykładu prof. Jana Żaryna nt. trzech postaw patriotycznych, które budują nasze współczesne rozumienie miłości do Polski. Prof. Jan Żaryn podkreślił, że w nauce historii kluczowe jest zainteresowanie dążeniem do prawdy, co wymaga odwagi i pracowitości, zaś samo dążenie do Prawdy  pomaga w odkryciu sensu życia. Życzył zebranym, by odnaleźli w sobie chęć docierania do Prawdy i potrafili odpowiedzieć na pytanie: kim jesteśmy.

Podczas kameralnych warsztatów radiowo-telewizyjnych prowadzący zajęcia Ryszard Romanowski podkreślał, jak ważne jest w czasach kultury obrazkowej, gdy filmowanie stało się powszechne, krytyczne spojrzenie, by wiedzieć co i po co się fotografuje.

– Filmujcie świadomie. Obraz to sztuka malowania światłem. Warto zadbać o kompozycję obrazu. Zachowajcie ciekawość świata. Miejcie w sobie ciekawość dziecka – zachęcał wykładowca.

W czasie warsztatów konserwatorskich, eksperci z Instytutu Polonika zaprezentowali metody, jakimi posługują się konserwatorzy w codziennej pracy przy ratowaniu polskiego dziedzictwa za granicą oraz opowiedzieli o najnowszych technologiach stosowanych w tej dziedzinie. Instytut Polonika, z którym współpracuje nasza Uczelnia, zajmuje się ochroną, badaniem i popularyzacją polskiego dziedzictwa kulturowego pozostającego poza granicami kraju.

Nowością festiwalową była zorganizowana przez prof. Barbarę Strzałkowską całodniowa wycieczka autokarowa szlakiem kardynała Stefana Wyszyńskiego. Uczniowie odwiedzili między innymi Archikatedrę Warszawską, w której znajduje się grób prymasa Tysiąclecia, Dom Arcybiskupów Warszawskich z ogrodami, a także Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Tysiąclecia przy Świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie. 

Po raz pierwszy w ramach festiwalu młodzież mogła też zwiedzić Multidyscyplinarne Centrum Badawcze w Dziekanowie Leśnym i zapoznać się z najnowocześniejszymi technologiami, m.in. skanowaniem i drukiem 3D, a także tworzeniem i badaniem zaawansowanych materiałów.

– Festiwal Nauki pokazał, że nauka jest wciąż młoda i niezmiennie przyciąga uwagę zarówno młodego pokolenia, jak i osób dojrzałych – podsumował ks. dr hab. Ryszard Sadowski, prof. ucz., prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej. – Obserwując fascynację i zainteresowanie uczestników Festiwalu Nauki, z optymizmem można snuć plany rozwoju tak naszej Uczelni, jak i całej polskiej nauki. Pasja zgłębiania wiedzy i poszukiwania odpowiedzi na te wielkie i te mniejsze pytania wciąż bowiem pozostaje atrakcyjna dla kolejnych pokoleń.

Warszawski Festiwal Nauki odbywa się od 1997 r. Na festiwal składa się kilkaset przedsięwzięć – wykładów, warsztatów, pokazów, filmów, wystaw i wycieczek, organizowanych przez warszawskie uczelnie i instytucje naukowe. Autorami pomysłu byli Rektorzy Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej oraz prezes Polskiej Akademii Nauk. Głównymi organizatorami są obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (od 2016 r.), Politechnika Warszawska, Warszawski Uniwersytet Medyczny, SGH, SGGW, SWPS i Akademia Leona Koźmińskiego. W organizację Festiwalu Nauki zaangażowanych jest ok. 1000 osób z ponad 100 instytucji.