O rzeczywistości i perspektywach energetyki w Polsce – konferencja na WPiA UKSW

– Naszym celem jest interdyscyplinarna i wieloaspektowa dyskusja na temat najważniejszych problemów transformacji energetycznej w Polsce – powiedział dr hab. Sebastian Sikorski, prof. ucz., prorektor ds. promocji i współpracy z otoczeniem UKSW na początku spotkania.

Konferencja, zorganizowana przez Wydział Prawa i Administracji UKSW oraz Sekcję Prawa Energetycznego działającą w ramach Sekcji Praktyków Prawa Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie, odbyła się 13 czerwca na kampusie UKSW przy ul. Wóycickiego.

W dyskusji udział wzięli przedstawiciele organów państwowych, reprezentanci środowiska akademickiego, adwokaci i radcowie prawni, eksperci z branży energetycznej oraz przedstawiciele spółek Skarbu Państwa.

Witając zebranych w imieniu JM Rektora UKSW, ks. prof. Ryszarda Czekalskiego, dr hab. Sebastian Sikorski, prof. ucz. podkreślił, że uniwersytet to właściwe miejsce do podejmowania tak ważnych zagadnień:
– UKSW to dobre miejsce do wymiany myśli i poglądów. Ta konferencja to swoiste połączenie świata akademickiego i świata praktyki. Takie powinny być standardy dyskusji o sprawach najważniejszych z punktu widzenia państwa i społeczeństwa.

Konferencja skierowana była do osób zainteresowanych tematyką transformacji energetycznej, ze szczególnym uwzględnieniem globalnych trendów rzutujących na kierunki jej rozwoju oraz obecnego stanu polskiego sektora energetycznego.

O wadze poruszanych zagadnień mówił także dziekan WPiA UKSW, prof. Bogumił Szmulik, w słowie wstępnym. Podkreślił, że energetyka jako zagadnienie obejmuje wydobycie nośników energii, wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła, ich przesył, dystrybucję oraz sprzedaż przemysłowi i gospodarstwom domowym – i zawsze była jednym z kluczowych wyzwań stojących przed państwem.
– Nieprzerwany dostęp do ciepła i energii elektrycznej oraz ich niskie ceny to klucz do utrzymania bezpieczeństwa i konkurencyjności narodowej gospodarki, a więc zamożności polskich gospodarstw domowych.

Zaznaczył, że celem konferencji jest kształtowanie świadomości społecznej i popularyzowanie wyzwań stojących przed państwem i społeczeństwem w zakresie transformacji energetycznej.
– To pierwsza z szeregu dyskusji związanych z polityką i prawem energetycznym na naszym Wydziale. Chcemy, aby była ona powtarzalna – podkreślił prof. Szmulik.

Wykład wprowadzający wygłosił dr hab. Mariusz Szyrski, prof. ucz. Przeanalizował cele szczegółowe polityki energetycznej do 2040 roku, którymi są: optymalne wykorzystanie własnych surowców energetycznych, rozbudowa infrastruktury, rozwój rynków energii, wdrożenie energetyki jądrowej, rozwój OZE, rozwój ciepłownictwa kogeneracyjnego oraz poprawa efektywności energetycznej.

Nawiązując do tytułu pierwszego panelu, wyjaśnił, że „dogmatem dziś może być dążenie do zachowania balansu pomiędzy scentralizowaną produkcją energii a generacją rozproszoną”. Przedstawił trzy wymiary balansu: technologiczny (rozwój lokalnych instalacji), prawny (rozwój regulacji promujących energetykę lokalną), społeczny oraz „informacyjny” (edukacja w zakresie lepszego zrozumienia trendów w energetyce, szczególnie OZE). Zaznaczył, że rozwój technologii każe dostrzegać energetykę odnawialną i generację rozproszoną oraz włączać je do systemu konwencjonalnego. Postulował, aby nie rozgraniczać systemów energetycznych na „konwencjonalne” i „niekonwencjonalne”.
– Musimy dążyć do połączenia tych dwóch systemów – energii konwencjonalnej i OZE – inaczej grożą nam takie katastrofy, jak niedawny blackout w Hiszpanii i Portugalii – mówił prof. Szyrski.

W ramach konferencji odbyły się trzy panele tematyczne. Pierwszy, zatytułowany „Dogmaty w transformacji energetycznej: czy renesans konwencjonalnych jednostek wytwórczych jest możliwy?”, prowadził adw. Patryk Palczewski, wiceprzewodniczący Sekcji Prawa Energetycznego przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Wzięli w nim udział: Maciej Bando – pełnomocnik rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej w 2024 r., Piotr Naimski – pełnomocnik rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej w latach 2015–2022 oraz dr hab. Emil Ślązak, prof. SGH, kierownik Zakładu Bankowości Detalicznej i Korporacyjnej w Instytucie Bankowości SGH.

Paneliści poruszali zagadnienia związane z transformacją energetyczną. Odpowiadali na pytania: Czy w podsystemie wytwarzania będzie jeszcze miejsce na jednostki konwencjonalne? Czy można zdefiniować jeden trend energetyczny w dzisiejszym świecie? Jak wyglądają kwestie finansowania zielonej energii? Co czeka wysłużone bloki węglowe, na których wciąż opiera się krajowy system wytwarzania energii i ciepła? Jak rosnący udział OZE oraz planowana energetyka jądrowa wpłyną na ceny energii elektrycznej?

Maciej Bando postulował, aby nie mówić o źródłach „konwencjonalnych” i „odnawialnych”, lecz o „emisyjnych” i „nieemisyjnych”. Podkreślał, że dziś należy dążyć do bezemisyjnej i czystej energetyki oraz współdziałania OZE i energii jądrowej. W okresie przejściowym należy wykorzystywać paliwa bardziej emisyjne – gaz i węgiel. Zaznaczył konieczność oddzielenia energetyki od polityki, zrównoważenia podaży i popytu oraz stworzenia prostego prawa energetycznego.

Piotr Naimski podkreślał, że celem każdego rządu powinna być niezależność energetyczna.
– Trwałe uzależnienie kraju i gospodarki od importu systemowego energii jest sprzeczne z polskimi interesami – powiedział. Wskazywał, że należy myśleć w kategoriach źródeł dyspozycyjnych i niedyspozycyjnych, a nie konwencjonalnych i niekonwencjonalnych. Dyspozycyjność zaś wynika z przyczyn technologicznych i własnościowych.

Prof. Emil Ślązak, mówiąc o finansowaniu inwestycji, zauważył, że banki kierują się czynnikami rynkowymi, a rynek jest w dużym stopniu pod kontrolą państwa. – Banki kroczą na ostrzu noża, jeśli chodzi o politykę finansowania inwestycji energetycznych – powiedział.

Odpowiadając na pytanie o politykę klimatyczną UE i bezpieczeństwo energetyczne, Maciej Bando podkreślał konieczność myślenia o narodowym interesie i stosowania „miksu energetycznego, aby nie wypaść z trendów i zapewnić polskiej gospodarce rozwój”. Piotr Naimski zwrócił uwagę na to, że Unia Europejska przegrywa w konkurencji globalnej z USA i Chinami.
– W UE mamy wygasający trend walki z klimatem – wpisywanie się w to, co umiera i jest nieracjonalne, to błędna droga – zaznaczył.

Prof. Ślązak zwrócił uwagę na pomijanie kosztów energii w debacie publicznej. – Koszt energii jest pomijany w całej dyskusji – podkreślił. Prelegenci zgodnie uznali, że energetyka jądrowa staje się wiodącym tematem przyszłości energetycznej, również w Unii Europejskiej.

Drugi panel, zatytułowany „Struktura podsektora wytwarzania w perspektywie dekady”, moderowała adw. dr Justyna Węglińska – przewodnicząca Sekcji Prawa Energetycznego przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie. Paneliści: dr hab. Michał Domagała – przewodniczący rady nadzorczej PGE Polska Grupa Energetyczna, Monika Gawlik – dyrektor Departamentu Spółek Paliwowo-Energetycznych w Ministerstwie Aktywów Państwowych, Grzegorz Lot – prezes zarządu TAURON Polska Energia S.A., Konrad Purchała – wiceprezes zarządu PSE S.A.

Trzeci panel, „OZE, atom i węgiel, czyli ceny energii w rzeczywistości nowego miksu energetycznego”, moderował Eryk Kłossowski – prezes zarządu Energy Recombined P.S.A. W panelu udział wzięli: Tobiasz Adamczewski – wiceprezes Forum Energii, Mariusz Buraczyński – wiceprezes zarządu Towarowej Giełdy Energii S.A., dr Bożena Horbaczewska – adiunkt w Zakładzie Makroekonomii i Ekonomii Sektora Publicznego SGH, Tomasz Nowacki – prezes zarządu PGE PAK Energetyka Jądrowa S.A.